Τη 11η του μηνός Δεκεμβρίου
Μνήμη μείρακός1 τινός, και διήγησις πάνυ ωφέλιμος.
Αυτός ο μακάριος μάρτυρας του Χριστού ήταν νέο παλληκάρι και Αιγύπτιος στην καταγωγή. Γεννήθηκε στην πόλη Τενεσή2 από χριστιανούς γονείς, που τον βάφτισαν, τον μεγάλωσαν και τον ανάθρεψαν σύμφωνα με την άγια χριστιανική πίστη.
Κάποτε όμως ο διάβολος εκμεταλλεύτηκε τη νεανική του επιπολαιότητα και τον εξαπάτησε. Πήγε λοιπόν ο νέος στον αμηρά της περιοχής και αρνήθηκε μπροστά του το Χριστό! Έκοψε τη ζώνη του, πάτησε το σταυρό, τράβηξε το σπαθί και κραύγασε την ελεεινή εκείνη φράση:
-Αγαρηνός είμαι! Από σήμερα δεν είμαι πια χριστιανός!
Μετά απ’ αυτό, ο αμηράς και οι άλλοι Αγαρηνοί5 τον γέμισαν τιμές και δόξες.
Για μερικά χρόνια ο νέος δεν είχε καμιάν έγνοια για τη σωτηρία του. Μόνο οι γονείς του ασταμάτητα παρακαλούσαν το Θεό να του αλλάξει τη γνώμη.
Βλέποντας ο Θεός την προαίρεσή τους και τις επίμονες προσευχές τους, κίνησε την καρδιά του νέου σε μετάνοια. Ήρθε λοιπόν στους γονείς του και τους λέει:
-Να, εδώ είμαι, κύριοί μου και γλυκύτατοι γονείς! Σκοτίστηκε ο νους μου κι έκανα ό,τι έκανα. Τώρα όμως παρακαλώ να γίνω πάλι χριστιανός και να είμαι μαζί σας.
-Εμείς παιδί μου, αποκρίθηκαν εκείνοι, όταν έκανες αυτό το κακό, πολλά δάκρυα χύσαμε για σένα. Και δεν πάψαμε ούτε μια στιγμή να ικετεύουμε το Θεό, για να σου φανερώσει την αλήθεια και να σε φέρει πάλι κοντά Του. Τώρα λοιπόν ευχαριστούμε την αγαθότητά Του, γιατί δεν αγνόησε την ταπεινή προσευχή μας. Πλην όμως – καθώς καταλαβαίνεις κι εσύ, παιδί μου – φοβόμαστε τον αμηρά. Κινδυνεύουμε, αν σε κρατήσουμε κοντά μας, γιατί θα νομίζει ότι εμείς σε μεταστρέψαμε. Αν λοιπόν θέλεις και από το μεγάλο σου αμάρτημα να ξεπλυθείς και από το Θεό να βρεις έλεος κι εμάς να μην ενοχοποιήσεις και πρεσβευτής να γίνεις στο Χριστό για ολόκληρο το Γένος σου, τρέχα στον αμηρά. Και όπως έκανες ό,τι έκανες κρυφά από μας, έτσι κάνε και τώρα, σα να μην ξέρουμε τίποτα. Έτσι ο Θεός, παιδί μου, θα τα φέρει οπωσδήποτε όλα δεξιά, όπως Εκείνος θέλει.
Τότε ο νέος, αφού πήρε τη συμβουλή και την ευχή των γονιών του, καθώς και τη ζώνη του στο χέρι, έτρεξε στη συναγωγή των Αγαρηνών. Εκεί, μπροστά στον αμηρά και σ’ όλα τα μέλη της συναγωγής, ζώστηκε τη ζώνη, χάραξε τον τίμιο σταυρό σ’ ένα ξύλο, τον ασπάστηκε, κι άρχισε να κραυγάζει μ’ όση δύναμη είχε:
-Κύριε, ελέησον!
Ο αμηράς τον έπιασε και τον συγκράτησε.
-Τί έπαθες; Του είπε.
-Ο διάβολος με είχε σκοτίσει, αποκρίθηκε ο νέος, αλλά συνήλθα και προσκύνησα το Χριστό. Έγινα πάλι Χριστιανός, καθώς ήμουνα πριν. Ήρθα λοιπόν να το ανακοινώσω και σε σένα και σ’ ολόκληρη τη συναγωγή. Ήρθα να ομολογήσω το Χριστό μου μπροστά σ’ όλο τον κόσμο και ν’ αναθεματίσω κι εσάς και τη θρησκεία σας!
Μόλις τ’ άκουσε αυτά ο αμηράς, τον έριξε στη φυλακή. Τον άφησε εκεί τρεις μέρες, χωρίς τροφή και νερό. Ύστερα τον έβγαλε και τον ανέκρινε πάλι. Όταν όμως είδε πως ομολογούσε το Χριστό, τον ξανάστειλε στη φυλακή, αφού πρώτα πρόσταξε και τον έδειραν μέτρια.
Πέρασαν άλλες τρεις μέρες. Ο αμηράς είπε κι έφεραν το νέο πάλι μπροστά του. Τον έδειραν αλύπητα τώρα. Εκείνος όμως επέμενε να ομολογεί το Χριστό.
Τον ξανάριξαν στη φυλακή. Όταν ύστερ’ από τρεις μέρες τον ανέκρινε για τελευταία φορά και τον βρήκε ανένδοτο στην ομολογία του Χριστού, πρόσταξε και τον μαστίγωσαν με βούνευρα πάνω στις ανοιχτές πληγές. Τέλος, έβγαλε απόφαση θανατικής καταδίκης και τον παρέδωσε στους δήμιους.
Εκείνοι τον πήραν, μπήκαν σε πλοίο και ανοίχτηκαν στη θάλασσα, σε απόσταση τεσσάρων περίπου σταδίων.6 Εκεί τον άφησαν να προσευχηθεί και μετά τον αποκεφάλισαν. Το λείψανό του το πέταξαν στη θάλασσα. Και το μεν σώμα του δε μαθεύτηκε αν βγήκε από τη θάλασσα ή όχι. Η τίμια κεφαλή του όμως βγήκε. Την αναγνώρισαν μάλιστα μερικοί χριστιανοί και την παρέλαβαν σαν πολύτιμο δώρο. Και παρόλο που κάποιοι τους κατάγγειλαν στον αμηρά, εκείνοι του έδωσαν εκατό χρυσά φλουριά, κι έτσι τους επέτρεψε να κρατήσουν ανεμπόδιστα την αγία κάρα.
Κατασκεύασαν τότε ασημένια θήκη, όπου την τοποθέτησαν με την πρέπουσα τιμή κι ευλάβεια.
Από τότε μέχρι και σήμερα η αγία κάρα αναβλύζει αρωματικό μύρο και επιτελεί πολλές και διάφορες θεραπείες, τόσο για να δοξάζεται το όνομα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, όσο και για να πείθονται με βεβαιότητα όσοι σκανδαλίζονται και αμφισβητούν την αγιότητα του νέου μάρτυρα.
ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ.
1. Μείραξ –ακος = ο νέος, ο έφηβος, το παλληκάρι (μεσαίων). Στο Μηναίο και στο Συναξαριστή είναι γραμμένο με κεφαλαίο Μ (Μείραξ, σαν κύριο όνομα του μάρτυρα).
2. Τενεσή: Πόλη της σημερινής Αλγερίας, στα μεσογειακά παράλια. Τώρα ονομάζεται Τενές.
3. Αμηράς ή αμιράς: λέξη των υστεροβυζαντινών χρόνων, από το αραβικό αμίρ = κύριος. Έτσι ονόμαζαν οι Σαρακηνοί τον αρχηγό τους. Στα μεσαιωνικά κείμενα σημαίνει ακόμα τον άρχοντα, το στρατηγό, το ναύαρχο και –όπως εδώ – το διοικητή μιας επαρχίας.
4. Το κόψιμο της ζώνης και το ποδοπάτημα του σταυρού αποτελούσε συμβολική πράξη αρνήσεως της χριστιανικής πίστεως και αποκοπής από την Εκκλησία. Ήταν μέρος της όλης τελετής της αλλαξοπιστίας. Ο αιχμάλωτος των Τούρκων Ιωάννης Schiltberger (αρχές 15ου αι.) αναφέρει, λ.χ., πως όταν μια γυναίκα θελήσει ν’ αλλαξοπιστήσει, πηγαίνει στον ανώτατο ιεροδικαστή, που παίρνει τη ζώνη της, την κόβει στα δύο και σχηματίζει με τα κομμάτια ένα σταυρό. Η γυναίκα πρέπει να πατήσει το σταυρό τρεις φορές (Απ. Βακαλόπουλος, Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τ. Ι’, Εκδοτική Αθηνών, Αθήναι 1974, σελ. 58).
5. Αγαρηνοί: Προσωνυμία, που πρωτοδόθηκε από τους βυζαντινούς συγγραφείς στους μωαμεθανούς Άραβες – τους Ισμαηλίτες της Αραβίας – , επειδή θεωρούσαν προμήτορά τους την Άγαρ της Γραφής (Γεν. 16 και 21: 9-21). Η Άγαρ ήταν δούλη της Σάρρας, γυναίκα του πατριάρχη Αβραάμ. Επειδή η Σάρρα ήταν στείρα, ο Αβραάμ, σύμφωνα με τα τότε έθιμα, έκανε με την Άγαρ παιδί, τον Ισμαήλ. Όταν όμως η Σάρρα γέννησε με θαύμα τον Ισαάκ, δεν ανέχτηκε πια την παρουσία του Ισμαήλ, κι έπεισε τον Αβραάμ να τον διώξει μαζί με την Άγαρ. Μάνα και γιος, αφού περιπλανήθηκαν στην έρημο, εγκαταστάθηκαν στη Φαράν. Εκεί ο Ισμαήλ νυμφεύτηκε Αιγύπτια γυναίκα κι έγινε, σύμφωνα με θεία πρόρρηση, γενάρχης των Αράβων.
Στα μεσαιωνικά (κυρίως συναξαριστικά και υμνολογικά κείμενα, Αγαρηνοί ονομάζονται οι μουσουλμάνοι γενικά (Τούρκοι, Άραβες, κ.α.).
6. Στάδιον: αρχαία μονάδα μήκους ,ίση με 185,15 μέτρα. Ο Ηρόδοτος (Β149) δίνει τη σχέση του σταδίου με τις υποδιαιρέσεις του: «αι δ’ εκατόν οργυιαί δίκαιοί εισί στάδιον εξάπλεθρον, εξαπέδου μεν των οργυιής μετρεομένης και τετραπήχεως των ποδών μεν τετραπαλέστων εόντων, του δε πήχεως εξαπαλέστου».
Από το βιβλίο: Διηγήσεις φοβερές και ωφέλιμες: Από τα Μηναία της Εκκλησίας μας – Ιερά Μονή Παρακλήτου, Ωρωπός Αττικής.
Η/Υ επιμέλεια Σοφίας Μερκούρη.
Παράβαλε και:
11 Δεκεμβρίου, μνήμη και του Οσίου Νίκωνος του εν τω Ξηρώ όρει. Βίος και: Ακολουθία, Παρακλητικός Κανών – Χ. Μπούσια.
11 Δεκεμβρίου μνήμη του Οσίου Νόνωνος: Συναξάριον, Ακολουθία.
