Α’ Ο Ιησούς στη γιορτή της Σκηνοπηγίας.
(Ιωάν. ζ, 10-53).
Όταν όμως ανέβηκαν τ’ αδέρφια του στα Ιεροσόλυμα για τη γιορτή, ανέβηκε κι ο Ιησούς, όχι φανερά αλλά κρυφά. Οι Ιουδαίοι τον αναζητούσαν στη γιορτή κι έλεγαν: «Πού είναι εκείνος;» Μέσα στο πλήθος υπήρχε μεγάλη διχογνωμία γι’ αυτόν. Άλλοι έλεγαν: «Είναι καλός άνθρωπος», ενώ άλλοι έλεγαν: «Όχι˙ είναι λαοπλάνος». Κανένας όμως δεν μιλούσε γι’ αυτόν φανερά, γιατί φοβούνταν τους Ιουδαίους άρχοντες.
Είχαν πια περάσει οι μισές μέρες της γιορτής, και τότε ο Ιησούς ανέβηκε στον ναό και δίδασκε. Οι Ιουδαίοι απορούσαν κι έλεγαν: «Πώς ξέρει γράμματα αυτός, χωρίς να έχει σπουδάσει;». Ο Ιησούς γύρισε σ’ αυτούς και τους είπε: «Αυτά που διδάσκω δεν είναι δικά μου αλλά εκείνου που μ’ έστειλε. Όποιος είναι πρόθυμος να τηρεί το θέλημά του, αυτός θα καταλάβει αν αυτά που λέω προέρχονται από τον Θεό ή τα λέω από μόνος μου. Εκείνος που μιλάει από μόνος του, επιδιώκει τον έπαινο των άλλων για τον εαυτόν του˙ όποιος όμως επιδιώκει τον έπαινο εκείνου που τον έστειλε, αυτός είναι αξιόπιστος και δεν υπάρχει τίποτα ψεύτικο σ’ αυτόν. Ο Μωυσής δεν σας έδωσε τον νόμο; Κι όμως κανείς σας δεν τον τηρεί. Γιατί λοιπόν θέλετε να με σκοτώσετε;» «Είσαι δαιμονισμένος», απάντησε το πλήθος, «ποιος θέλει να σε σκοτώσει;». Τότε ο Ιησούς τους είπε: «Ένα θαύμα έκανα, κι όλοι απορείτε γι’ αυτό. Ο Μωυσής σας έδωσε την εντολή της περιτομής.
Βέβαια, η περιτομή δεν έχει την αρχή της στον Μωυσή αλλά στους πατριάρχες˙ έτσι την ασκείτε ακόμη και το Σάββατο. Ένα βρέφος, λοιπόν, περιτέμνεται ακόμα και το Σάββατο, για να μην καταλυθεί ο νόμος του Μωυσή, κι εσείς οργίζεστε εναντίον μου επειδή θεράπευσα ολόκληρον άνθρωπο το Σάββατο! Μην κρίνετε επιφανειακά, αλλά να κρίνετε με τα σωστά κριτήρια».
Β) Η θεότης του Χριστού
(Ιωάν. ζ, 25-31)
Μερικοί Ιεροσολυμίτες έλεγαν: «Αυτός δεν είναι εκείνος που ζητούν να τον σκοτώσουν; Νάτος όμως που μιλάει δημόσια και δεν του λένε τίποτα. Μήπως οι άρχοντες πείστηκαν πως πραγματικά αυτός είναι ο Μεσσίας; Αλλά αυτόν τον ξέρουμε από πού κατάγεται, ενώ, όταν έρθει ο Μεσσίας, κανείς δεν θα ξέρει από πού θα προέρχεται». Τότε, ο Ιησούς, που δίδασκε στον ναό, φώναξε: «Κι εμένα ξέρετε και από πού κατάγομαι επίσης ξέρετε. Κι όμως δεν ήρθα από μόνος μου˙ αλλά εκείνος που μ’ έστειλε αξίζει την εμπιστοσύνη σας˙ αυτός, που εσείς δεν τον ξέρετε. Εγώ τον ξέρω, γιατί απ’ αυτόν κατάγομαι, κι εκείνος με έστειλε». Επιζητούσαν τότε να τον συλλάβουν, κανείς όμως δεν άπλωσε χέρι πάνω του, γιατί δεν είχε έρθει ακόμα η ώρα του. Από το πλήθος, ωστόσο, πολλοί πίστεψαν σ’ αυτόν κι έλεγαν: «Όταν έρθει ο Μεσσίας, μήπως θα κάνει περισσότερα θαύματα απ’ όσα έκανε αυτός;».
Γ) Φρουροί στέλνονται για να συλλάβουν τον Ιησού
(Ιωάν. ζ, 32-36).
Όταν οι Φαρισαίοι άκουσαν αυτές τις διχογνωμίες του πλήθους σχετικά μ’ αυτόν, έστειλαν αυτοί και οι αρχιερείς φρουρούς του ναού για να τον συλλάβουν. Τότε ο Ιησούς είπε: «Λίγον καιρό ακόμη θα είμαι μαζί σας και ύστερα θα πάω σ’ εκείνον που μ’ έστειλε. Θα με αναζητήσετε αλλά δεν θα με βρείτε, γιατί εκεί που θα είμαι εγώ, εσείς δεν μπορείτε να έρθετε». Τότε οι Ιουδαίοι ρωτούσαν ο ένας τον άλλον: «Πού πρόκειται να πάει αυτός, ώστε εμείς να μην μπορούμε να τον βρούμε; Μήπως σκέφτεται να πάει στους Ιουδαίους τους διεσπαρμένους ανάμεσα στους Έλληνες και να διδάξει τους Έλληνες; Τί σημαίνουν τα λόγια που είπε, «θα με αναζητήσετε αλλά δεν θα με βρείτε» και «όπου θα είμαι εγώ εσείς δεν μπορείτε να ‘ρθείτε;».
Δ)Υπόσχεσις αποστολής αγίου Πνεύματος
(Ιωάν. ζ, 37-39)
Την τελευταία μέρα της γιορτής, την πιο λαμπρή, στάθηκε ο Ιησούς μπροστά στο πλήθος και φώναξε: «Όποιος διψάει, να ‘ρθει σ’ εμένα και να πιεί. Μέσα από κείνον που πιστεύει σ’ εμένα, καθώς λέει η Γραφή, ποτάμια ζωντανό νερό θα τρέξουν».1 Αυτό το είπε ο Ιησούς εννοώντας το Πνεύμα που θα έπαιρναν όσοι πίστευαν σ’ αυτόν. Γιατί, τότε ακόμα δεν είχαν το Άγιο Πνεύμα, αφού ο Ιησούς δεν είχε δοξαστεί με την ανάσταση.
ΣΧΟΛΙΑ
(1)«Όποιος διψάει, να ‘ρθει σ’ εμένα και να πιεί. Μέσα από εκείνον που πιστεύει σ’ εμένα, καθώς λέει η Γραφή, ποτάμια ζωντανό νερό θα τρέξουν».
Ο Χριστός έχει το αθάνατο νερό.
Όπως το σώμα διψάει, έτσι και η ψυχή. Τί διψάει η ψυχή του ανθρώπου; Διψάει την αλήθεια, την ειρήνη, τη δικαιοσύνη, την αγάπη, τη συγχώρησι των αμαρτημάτων, τα ωραία και αναγκαία αυτά πράγματα.
Ποιος μπορεί να τα δώση αυτά; Μήπως το χρήμα, η επιστήμη, η τέχνη, ο κόσμος ολόκληρος; Κανένα από αυτά. Κι ο άνθρωπος μένει διψασμένος. Μοιάζει με τον Τάνταλο, τον αρχαίο εκείνο ήρωα της μυθολογίας που έβλεπε μπροστά του νερό, μα μόλις άπλωνε το χέρι να τα φτάση, το νερό έφευγε μακριά κι αυτός έμενε πάντα διψασμένος. Διψασμένοι Τάνταλοι είναι κι οι άνθρωποι του αιώνος μας˙ διψούν, αλλά κανείς δεν μπορεί να τους ξεδιψάση.
Όποιος λοιπόν διψάει δίψα πνευματική, λέει ο Χριστός, ας έρχεται κοντά μου να πίνη. Ο Χριστός έχει το αθάνατο νερό…
(Αρχιερεύς, Αυγουστίνος Καντιώτης).
Ε) Διαιρέσεις ανάμεσα στο λαό.
(Ιωάν. ζ, 40-44)
Πολλοί άνθρωποι από το πλήθος, που άκουσαν αυτά τα λόγια, έλεγαν: «Αυτός είναι πραγματικά ο προφήτης που περιμένουμε». Άλλοι έλεγαν: «Αυτός είναι ο Μεσσίας». Ενώ άλλοι έλεγαν: «Ο Μεσσίας θα ‘ρθει από τη Γαλιλαία; Η Γραφή δεν είπε πως ο Μεσσίας θα προέρχεται από τους απογόνους του Δαβίδ και θα γεννηθεί στη Βηθλεέμ, το χωριό καταγωγής του Δαβίδ;». Διχάστηκε, λοιπόν, το πλήθος εξαιτίας του.1 Μερικοί απ’ αυτούς ήθελαν να τον πιάσουν, κανείς όμως δεν άπλωνε χέρι πάνω του.
ΣΧΟΛΙΑ.
(1)Διχάστηκε, λοιπόν, το πλήθος εξαιτίας του. Σχίσμα.
Ο Χριστός ήταν στα Ιεροσόλυμα τις ημέρες της μεγάλης εορτής της σκηνοπηγίας… Την τελευταία λοιπόν ημέρα της εορτής ο Χριστός στάθηκε σ’ ένα σημείο και μίλησε στον λαό.
Μίλησε; Προσέξατε τι λέει το ευαγγέλιο; Όλες οι λέξεις έχουν σημασία. Δεν λέει «ωμίλησε» απλώς. Τι λέει˙ «έκραξε» (Ιωάν. 7, 37). Τι θα πη «έκραξε»˙ φώναξε με όλη τη δύναμί του. Ας το ακούσουν αυτό μερικοί, που σκανδαλίζονται όταν ο επίσκοπος ή ο ιεροκήρυξ υψώση τη φωνή του. Όπως η μάνα φωνάζει δυνατά όταν το παιδί της κινδυνεύη˙ όπως η όρνιθα όταν βλέπη το γεράκι να ορμά εναντίον των νεοσσών της βγάζει σπαρακτική φωνή, έτσι και ο ποιμήν που πονεί το ποίμνιό του κραυγάζει, φωνάζει. Όχι για μικρά πράγματα, αλλά για τα αιώνια συμφέροντα των ψυχών.
Και τι έλεγε ο Ιησούς; Λόγια χρυσά, το μυστικό της ανθρωπίνης ευτυχίας˙ «Εάν τις διψά, ερχέσθω προς με και πινέτω» (έ.α.). Αν κάποιος διψά…. Τί δίψα εννοεί; Τη φυσική δίψα, του σώματος, που εύκολα σβήνει σε μια πηγή; Όχι αυτήν. Εννοεί μια άλλη δίψα˙ τη δίψα που αισθάνονται ευγενείς ψυχές, τη δίψα του ουρανού˙ τη δίψα της αληθείας, της ειρήνης, της δικαιοσύνης, της αγάπης, της λυτρώσεως από τα πάθη. Ποιος άνθρωπος δεν αναστενάζει για τα δεσμά που τον σκλαβώνουν; Όποιος λοιπόν αισθάνεται αυτή τη δίψα, αυτός ας έρχεται κοντά μου κι εγώ θα του δώσω το νερό το αθάνατο, που θα ικανοποιή όλους τους ευγενείς πόθους της ψυχής του.
Τι βλέπουμε λοιπόν στο ευαγγέλιο; Έγινε διχασμός˙ «σχίσμα ουν εν τω όχλω εγένετο δι’ αυτόν» (έ.α. 7,43). Διαιρέθηκαν οι άνθρωποι σε δύο παρατάξεις˙ σ’ εκείνους που πίστεψαν και σ’ εκείνους που δεν πίστεψαν στον Χριστό.
Αυτό που συνέβη τότε, αγαπητοί μου, επαναλαμβάνεται στην Εκκλησία του Χριστού. Σε κάθε εποχή υπάρχει πάντοτε διχασμός. Και αιτία ποιός, ο Χριστός; Όχι˙ η καλή προαίρεση των ανθρώπων. Όσοι έχουν καλή προαίρεση, ακούν τον Χριστό κι ευχαριστούνται και δοξάζουν τον Θεό˙ όσοι δεν έχουν καλή προαίρεση, ούτε τον καταλαβαίνουν ούτε θέλουν ν’ ακούσουν τα λόγια του…
Ξέρετε πώς μοιάζουν αυτοί; Σαν εκείνους που έχουν οφθαλμίαση. Για όσους έχουν μάτια γερά δεν υπάρχει πιο ευχάριστο πράγμα από το φως του ήλιου˙ για εκείνους όμως που πάσχουν από οφθαλμίαση, το φως τους ενοχλεί και κλείνονται σε σκοτεινούς θαλάμους. Όπως λοιπόν σ’ αυτούς το φως του ήλιου είναι ενοχλητικό, έτσι για εκείνους που πάσχουν από τα διάφορα πάθη ενοχλητικό είναι το φως της αληθείας. Το είπε ο Χριστός˙ Ήρθε το φως στον κόσμο, κι οι άνθρωποι μίσησαν το φως, διότι ήταν πονηρά τα έργα τους (βλ. Ιωάν. 3,19). Υπάρχει επομένως διχασμός, αιτία όμως δεν είναι ο Χριστός, αλλά η κακή διάθεση του ανθρώπου.
Το κήρυγμα διχάζει. Όπου δεν ακούγεται λόγος Θεού, οι άνθρωποι μένουν ανενόχλητοι˙ μπορεί να πηγαίνουν στην εκκλησία, άλλ’ όπως μπαίνουν έτσι και βγαίνουν. Όπου όμως ακούγεται κήρυγμα ζωντανό, ριζοσπαστικό, ελεγκτικό των ανθρωπίνων παθών, ελαττωμάτων και κακιών, εκεί ο κόσμος αμέσως διχάζεται. Άλλοι δέχονται, άλλοι δεν δέχονται˙ άλλοι ευλογούν την ώρα που ήρθε ο ιεροκήρυκας, και άλλοι τη βλαστημούν.
Βλέπετε τα λόγια του Ευαγγελίου; «Σχίσμα», λέει, «εγένετο». Όπου κήρυγμα, όπου κατήχησις, όπου εξομολόγησις, όπου ζωντανή Εκκλησία, εκεί διαίρεσις. Άλλ’ αυτό δεν αποτελεί κατηγορία γι’ αυτήν. Στο νεκροταφείο υπάρχει ησυχία, άκρα ησυχία˙ όπου υπάρχει ζωή, πνευματική ζωή, εκεί οι άνθρωποι διχάζονται.
Επί 20 αιώνες η εκκλησιαστική και η παγκόσμιος ιστορία, όπως είπε ένας φιλόσοφος, είναι ιστορία δύο παρατάξεων – μία είναι οι πιστοί, και η άλλη οι άπιστοι. Η μία λατρεύει, προσκυνεί ευλογεί τον Χριστό, η άλλη ασεβεί, βλασφημεί, πολεμεί τον Χριστό˙ η μία είναι η Εκκλησία, η άλλη είναι ο κόσμος. Και όλη η ιστορία είναι μία σύγκρουση μεταξύ πίστεως και απιστίας, μεταξύ αληθείας και ψεύδους, μεταξύ φωτός και σκότους, μεταξύ Εκκλησίας και κόσμου, μεταξύ Χριστού και σατανά. «Η αλήθεια είναι μαλώτρα» δε λέει ο λαός;
Ο διχασμός παρατηρείται και στις μέρες μας. Η τελική νίκη όμως ανήκει στην Εκκλησία του Χριστού. Αναφέρω ένα παράδειγμα.
Σπείρα υλιστών και αθέων στην αγία Ρωσία το 1917 είπαν˙ Θα διαλύσουμε την Εκκλησία. Και έβαλαν τα δυνατά τους. τελικώς τη διέλυσαν; Όχι. Ο διωγμός, όχι μόνο δεν έβλαψε, αλλά και θέρμανε την πίστη των Ρώσων…
Αγαπητοί μου, τα σχέδια των πολεμίων θ’ αποτύχουν. Η Εκκλησία είναι δέντρο που το φύτεψε ο Θεός και το πότισαν με το αίμα τους μυριάδες μάρτυρες. Δεν μπορεί να το ξερριζώση ποτέ κανείς! Όλοι οι δαίμονες να το χτυπούν, τα τσεκούρια τους θα σπάσουν, μα αυτό θα αυξάνη. Διότι κυβερνήτης της Εκκλησίας είναι ο Ιησούς Χριστός, ο σταυρωθείς και αναστάς˙ ον, παίδες Ελλήνων, υμνείτε και υπερυψούτε εις πάντας τους αιώνας˙ αμήν.
(Αρχιερεύς, Αυγουστίνος Καντιώτης).
Στ) Η απιστία των αρχόντων
(Ιωάν. ζ, 45-53)
Γύρισαν, λοιπόν, πίσω οι φρουροί στους αρχιερείς και στους Φαρισαίους, κι αυτοί τους ρώτησαν: «Γιατί δεν τον φέρατε;» Οι φρουροί απάντησαν: «Ποτέ άνθρωπος δεν μίλησε όπως αυτός». Τους ξαναρώτησαν τότε οι Φαρισαίοι: «Μήπως παρασυρθήκατε κι εσείς; Πίστεψε σ’ αυτόν κανένα μέλος του συνεδρίου ή κανείς από τους Φαρισαίους; Μόνον αυτός ο όχλος πιστεύει, που δεν ξέρουν τον νόμο του Μωυσή και γι’ αυτό είναι καταραμένοι». Τους ρώτησε τότε ο Νικόδημος, που ήταν ένας απ’ αυτούς, εκείνος που είχε πάει στον Ιησού νύχτα λίγον καιρό πριν: «Μήπως μπορούμε σύμφωνα με τον νόμο σας να καταδικάσουμε έναν άνθρωπο, αν πρώτα δεν τον ακούσουμε και δεν μάθουμε τι έκανε;». Αυτοί του είπαν: «Μήπως κατάγεσαι κι εσύ από τη Γαλιλαία; Μελέτησε τις Γραφές και θα δεις πως κανένας προφήτης δεν πρόκειται να έρθει από τη Γαλιλαία». Και έφυγαν καθένας για το σπίτι του.
Από το βιβλίο: «Ιησούς Χριστός: Βίος, Διδασκαλία, Θαύματα», Β’ τόμος, του Ιερομονάχου Κοσμά του Δοχειαρίτου.
Ιερόν Δοχειαρίτικον Κελλίον, Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου. Αγιον Ορος 2011.
Η/Υ επιμέλεια Σοφίας Μερκούρη.
Παράβαλε και:
Τετάρτη της Μεσοπεντηκοστής: τα Λειτουργικά αναγνώσματα, Υμνολογική Εκλογή.
Τετάρτη της Μεσοπεντηκοστής: Το ιστορικό της εορτής.
Η εορτή της Μεσοπεντηκοστής: Ηχογραφημένη ομιλία του Μακαριστού Αρχιμ. Π. Αθανασίου Μυτιληναίου (αρχείον ήχου, mp3).
Σήμερα, η εορτή της Μεσοπεντηκοστής – Γρηγορίου, Επισκ. Μεσαορίας.
