Ματθ.22, 1-14
«Εταίρε, πώς εισήλεθες ωδε
μη έχων ένδυμα γάμου;»
(Ματθ.22,12)
Οι παραβολές, αγαπητοί μου, οι παραβολές, που είπε το στόμα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού και βρίσκονται γραμμένες στο ιερό Ευαγγέλιο, είνε άφθαστες. Οι αλήθειες τους φωτίζουν και υψώνουν τον άνθρωπο. Αλλά και οι εικόνες, που χρησιμοποιούνται σ’ αυτές, ελκύουν την προσοχή και κάνουν τη διδασκαλία ευχάριστη. Θέλετε παράδειγμα; Ιδού η παραβολή του δείπνου των γάμων του υιού του βασιλέως, που ακούσαμε σήμερα.
Με τη παραβολή αυτή, ο Χριστός παρομοιάζει τη βασιλεία των ουρανών, την χαρά του παραδείσου, με ένα γαμήλιο τραπέζι. Διδάσκει έτσι την αλήθεια, ότι υπάρχει αληθινά πέραν του τάφου μιά ατελεύτητη ζωή, γεμάτη ευτυχία και μακαριότητα, την οποία όμως θ’ απολαύσουν μόνο όσοι έχουν ετοιμασθή γι’ αυτήν. Για να μας δώση να καταλάβουμε, ότι χρειάζεται προετοιμασία, κάνει λόγο για την εξωτερική περιβολή των προσκεκλημένων στο δείπνο· χρησιμοποιεί την εικόνα του ενδύματος. Και είνε αλήθεια, ότι κανείς δεν πηγαίνει σ’ ένα γάμο με τα συνηθισμένα ρούχα· ντύνεται επισήμως. Με ευχάριστο, λοιπόν και κατανοητό τρόπο διδάσκει, ότι στο τραπέζι αυτό κανείς δεν θα γίνη δεκτός, αν δεν έχη την κατάλληλη περιβολή. Το δε ένδυμα, όπως λένε οι ερμηνευταί, σημαίνει τις αρετές του χριστιανού. Δεν φτάνει, δηλαδή, απλώς να πιστεύη κανείς στο Θεό· απαιτείται να κοσμή την πίστι του και με αρετές. Διαφορετικά του λέη· «Εταίρε, πώς εισήλθες ώδε, μη έχων ένδυμα γάμου;», δηλαδή · Φίλε, πώς μπήκες εδώ χωρίς νά έχης ενυδμασία κατάλληλη για γάμο; (Ματθ. 22, 12).
Αυτά, με λίγα λόγια, λέει η ωραιοτάτη παραβολή. Αναφέρεται, όπως είδαμε, στο πνευματικό ένδυμα των αρετών, που απαιτείται για να αξιωθή ο άνθρωπος ν’ απολαύση την ουράνια βασιλεία. Αλλ’ επειδή η βασιλεία εκείνη, με την Εκκλησία που ίδρυσε ο Χριστός, μεταφέρεται εδώ κάτω στη γη και αρχίζει ήδη από τώρα, οι δε χριστιανοί προσεύχονται καθημερινώς λέγοντας «Ελθέτω η βασιλεία σου· γενηθήτω το θέλημά σου, ως εν ουρανώ, και επί της γης» (Ματθ. 6,10), γι’ αυτό δεν είνε λάθος, τα λόγια «Εταίρε, πώς εισήλθες ώδε μη έχων ένδυμα γάμου;» (Ματθ. 22,12) να τα εφαρμόσουμε όχι μόνο πνευματικώς. «Ἐνδυμα γάμου», δηλαδή, είνε όχι μόνο οι αρετές, που πρέπει να κοσμούν τίς ψυχές των συνδαιτυμόνων του πνευματικού δείπνου των ουρανών, αλλά κι αυτή η αρχοντική αμφίεσι και κοσμία εξωτερική εμφάνισι, που επιβάλλεται να έχουν οι χριστιανοί πάντοτε βεβαίως αλλ’ ιδιαιτέρως όταν έρχωνται στο ναό. Ας μιλήσουμε λοιπόν για την περιβολή των πιστών, που έχει σχέσι με την ευπρέπεια του οίκου τού Θεού.
Τό ζήτημα αυτό πολλοί ίσως το θεωρήσουν τυπικό. Αλλά στην Εκκλησία του Χριστού και ο τύπος περικλείει ουσία. Όπως το καρύδι και το αμύγδαλο χρειάζονται και το σκληρό περίβλημα, που κρύβει μέσα και προστατεύει την ψίχα, έτσι κ’ εδώ. Αφού λοιπόν στους καρπούς χρειάζεται και το εξωτερικό περίβλημα, γιατί και στη ζωή της Εκκλησίας, όπου ερχόμαστε για να σώσουμε τις ψυχές μας, να μη χρειάζωνται και μερικά εξωτερικά –αλλ’ όχι νεκρά- πράγματα, μερικοί ουσιώδεις τύποι; Αυτοί διατηρούν μέσα τους την ουσία της εν Χριστώ ζωής και σωτηρίας.
Ένα τέτοια εξωτερικό πράγμα είνε και η ενδυμασία και η εν γένει εμφάνισί μας παντού βεβαίως αλλά προπαντός στο ναό. Είνε ανάγκη να θίξουμε το ζήτημα αυτό, διότι η κατάτασι φθάνει ήδη σε απροχώρητο σημείο. Όχι πλέον έξω, στους δρόμους και τις πλατείες, στα μέσα συγκοινωνίας και «ψυχαγωγίας», στα θέατρα και στις παραλίες, αλλά τώρα και σ’ αυτούς τους τόπους της λατρείας, σε ώρες μάλιστα ιερών μυστηρίων, η απρεπής ενδυμασία και εμφάνισι μολύνει την καθαρότητα και ταράζει τη γαλήνη, που πρέπει εκεί να επικρατούν. Οι ιεροί ναοί μεταβάλλονται σε κοσμικά σαλόνια ή ακόμη και σε πλαζ γυμνιστών. Γι’ αυτό εδώ θ’ απευθύνομαι μερικές συμβουλές.
***
Και πρώτα στους άνδρες και στους νέους. Ας προσπαθήσουν πρώτα αυτοί να είνε εν τάξει όσον αφορά τη δική τους πλευρά. Να έχουν υπ’ όψιν τους ότι, σύμφωνα με ρητή αποστολική εντολή, ο άνδρας, την ώρα που προσεύχεται ή διδάσκει τα λόγια του Θεού, πρέπει να είνε ασκεπής, να μη φέρη τίποτε επάνω στο κεφάλι του. Επίσης, δεν είνε ορθό ν’ αφήνουν να μακραίνουν τα μαλλιά τους, να τρέφουν κόμη και να την περιποιούνται με φιλαρέσκεια (βλ. Α΄Κορ. 11, 4 και 14). Όταν έρχωνται στο ι. ναό δεν κάνει να μπαίνουν με ενδυμασία αθλητική (κοντά παντελόνια, με ακάλυπτα μέλη) ή να στέκωνται με τα χέρια πίσω ή να καπνίζουν ή να συζητούν χωρίς φόβο Θεού.
Περισσότερο όμως ας προσέξουν οι γυναίκες και οι νέες. Δεν κάνει να έρχωνται στο ναό με εμφάνισι που προκαλεί τα περίεργα και αμαρτωλά βλέμματα ανδρών και νέων. Παίρνουν στο λαιμό τους μεγάλη αμαρτία. Πρώτα- πρώτα να λάβουν υπ’ όψιν τους, ότι τό παντελόνι στην γυναίκα το απαγορεύει ο νόμος του Θεού ήδη από την Παλαιά Διαθήκη, που γράφει· «Ουκ έσται σκεύη ανδρός επί γυναικί, ουδέ μη ενδήσηται ανήρ στολήν γυναικείαν», δηλαδή· «Δεν θα φορέση γυναίκα ενδύματα ανδρικά, ούτε άνδρας να ντυθή γυναικεία φορεσιά» (Δευτ. 22,5). Προφάσεις και δικαιολογίες υπάρχουν πολλές, μιά χριστιανή όμως δεν πρέπει να παρασύρεται από αυτά. Ο λόγος του Θεού είνε υπεράνω όλων. Έπειτα, σαν θυγατέρες του Χριστού και της Παναγίας, οφείλουν να προσέξουν στα φορέματά τους τρία πράγματα. Πρώτον νά μήν είνε λειψά (κοντά, όσα δηλαδή αφήνουν ακάλυπτες σάρκες, είτε από κάτω, είτε από πάνω, είτε τώρα και στη μέση). Δεύτερον να μην είνε εφαρμοστά (στενά, κολλητά στο σώμα, που κάνουν εμφανείς όλες τις γραμμές). Καί τρίτον να μην είνε διαφανή (διότι το διαφανές δεν διαφέρει από το γυμνό). Όσες επιμένουν να πηγαίνουν έτσι στον ιερό ναό, να γνωρίζουν ότι δεν είνε εν τάξει. Φέρονται σαν τις ειδωλολάτρισσες, εισάγουν στην Εκκλησία συνήθειες ξένες και βέβηλες. Τό αίσθημα της ντροπής και προ παντός το αίσθημα τού φόβου του Θεού δεν επιτρέπεται στη χριστιανή, που πρότυπό της πρέπει να έχη την Παναγία και τις αγίες γυναίκες της πίστεώς μας, να εμφανίζεται έτσι.
Μη θεωρηθούν αυτά ως υπερβολικά και αυστηρά. Αντιθέτως, είνε επιεική. Αν αυτά θεωρούνται αυστηρά, πού ν’ ακούσετε κ’ εκείνα ακριβώς που ορίζει ο θεόπνευστος νόμος του Θεού; Και ποιός θα τολμήση να τα υπενθυμίση αυτά στις γυναίκες της Εκκλησίας σήμερα; Μακάρι οι σημερινές χριστιανές να είχαν την πνευματική ωριμότητα και την πειθαρχία που είχαν οι γυναίκες της εποχής του αγίου Κοσμά, που, μόλις τους έλεγε κάτι π.χ. για τα περιττά κοσμήματα και στολίδια, αμέσως πειθαρχούσαν και με προθυμία τα έβγαζαν. Μακάρι ακόμη να είχαν την αγιότητα και την προθυμία των γυναικών της εποχής των μεγάλων πατέρων και διδασκάλων, όπως ήταν οι υπέροχες μητέρες και αδελφές των με τα σεμνά ήθη (οι άγιες Ανθούσα, Μακρίνα, Μόνικα, Ολυμπιάς, κ.α. ) Μακάρι τέλος να έφθαναν και στο ύψος των γυναικών της αποστολικής Εκκλησίας και να εφήρμοζαν κι αυτές όσα ο απόστολος Παύλος λέει στην Α΄ προς Κορινθίους επιστολή για την εμφάνισι των γυναικών. Αλλ’ αφού ανοίξαμε το ζήτημα αυτό και φθάσαμε ως εδώ, ας τολμήσουμε να υπενθυμίσουμε, τι ακριβώς παραγγέλλει εκεί όχι κανένας άλλος αλλ’ αυτό το σκεύος της εκλογής, ο απόστολος των εθνών Παύλος. Μ’ αυτά, που θα πούμε τώρα, θα δοκιμασθή η προθυμία και η πειθαρχία των χριστιανών γυναικών στο λόγο του Κυρίου. Λέει, λοιπόν, ο απόστολος, ότι –αντιθέτως με τους άνδρες, που όπως είπαμε δεν επιτρέπεται να τρέφουν μακριά μαλλιά, όλες οι γυναίκες, μεγάλες και μικρές, δεν επιτρέπεται να κόβουν τα μαλλιά τους. Είνε «αισχρόν», λέει τα λόγια του Θεού είνε ντροπή να έχη ακάλυπτη την κεφαλή της, πρέπει δηλαδή στην εκκλησία να είνε σκεπασμένη με σεμνό μαντήλι (βλ. Α΄Κορ. 11, 5-6).
Σ΄ αυτά ας προσθέσουμε κάτι ακόμη και να σταματήσουμε. Παρατηρείται πολλές φορές στους ναούς το άσχημο φαινόμενο, γυναίκες να φεύγουν από τις θέσεις τους και να καταλαμβάνουν θέσεις ανάμεσα στους άνδρες. Για τις γυναίκες, όπως είνε γνωστό υπάρχει το αριστερό μέρος του ναού και ολόκληρος ο γυναικωνίτης. Ας αρκεσθούν λοιπόν στους χώρους αυτούς, που είνε αρκετοί και να μη αναμιγνύωνται με τους άνδρες.
***
Αγαπητοί μου χριστιανοί,
Οι καλοί ποιμένες καταβάλλουν πάντοτε προσπάθεια να περιφρουρήται η ευπρέπεια του οίκου του Θεού. Αν ο πιστός λαός και μάλιστα οι γυναίκες δείξουν πειθαρχία, τότε στους ιερούς ναούς μας όλα θα γίνωνται «ευσχημόνως και κατά τάξιν» (Α΄Κορ. 14, 40). Είνε λυπηρό, οι εντεταλμένοι των ναών μας να βρίσκωνται στην ανάγκη ν’ απαγορεύουν την είσοδο σε πρόσωπα που δεν θέλουν να συμμορφωθούν με την εκκλησιαστική τάξι. Είνει λυπηρό, ν’ αναγκάζωνται να επαναλαμβάνουν το ερώτημα «Εταίρε, πώς εισήλθες ώδε μη έχων ένδυμα γάμου;» (Ματθ. 22, 12). Όπου, αντιθέτως, οι πιστοί και μάλιστα οι γυναίκες πειθαρχούν και υπακούουν στα αποστολικά και πατερικά παραγγέλματα, εκεί η λατρεία τελείται όπως την θέλει ο Θεός, δηλαδή, «εν πνεύματι και αληθεία» (Ιωαν. 4, 26).
Από το βιβλίο: Επισκόπου Αυγουστίνου Ν. Καντιώτου, Μητροπολίτου Πρ. Φλωρίνης: Κυριακή. Σύντομα κηρύγματα επί των Ευαγγελικών περικοπών.
Έκδοσις Ορθοδόξου Ιεραποστολικής Αδελφότητος «Ο Σταυρός»
Η/Υ επιμέλεια Αικατερίνας Κατσούρη.
