Μετά την απελευθέρωση και από μέρους της Ευρωπαϊκής Ενώσεως της κυκλοφορίας μεταλλαγμένων προϊόντων και ενώ ετοιμάζεται ο σχετικός ευρωπαϊκός κανονισμός, για την κυκλοφορία των προϊόντων αυτών, πολλά γράφονται και ακούγονται σχετικά με τα μεταλλαγμένα.
Το κοινό ανησυχεί και φοβάται, ότι σύντομα νέες επικίνδυνες ουσίες θα προστεθούν στο καθημερινό πιάτο. Οι επιστήμονες, και μάλιστα οι ειδικοί, φαίνεται να είναι διχασμένοι, ως προς το πρόβλημα αυτό, και τούτο δικαιολογεί απόλυτα την ανησυχία και τους φόβους του κοινού. Όπως ήταν φυσικό, οι οικολογικές οργανώσεις παίρνουν θέση κατά των μεταλλαγμένων και τούτο επαυξάνει ακόμη περισσότερο την ανησυχία του κόσμου.
Μάλιστα η Ευρωπαϊκή Ένωση σε ανακοίνωσή της, εξ’ αφορμής του πρώτου μεταλλαγμένου προϊόντος που πρόκειται να κυκλοφορήσει στην Ε.Ε., καλεί τα κράτη – μέλη να προστατεύσουν τους καταναλωτές, τους αγρότες και το περιβάλλον από την απειλή των μεταλλαγμένων. Το προϊόν αυτό είναι ένα γλυκό καλαμπόκι με την ονομασία ΒΤ-ΙΙ, εξαιρετικά ανθεκτικό στα έντομα και στα ζιζανιοκτόνα, και έχει παραχθεί στα εργαστήρια ελβετικής εταιρείας πριν από μερικά χρόνια. Έχει επιτραπεί και καλλιεργείται στις ΗΠΑ από καιρό και κυκλοφορεί ελεύθερα στην αμερικανική αγορά σε κονσέρβες και ποπ-κορν.
Γνωστό είναι ότι στις ΗΠΑ ο νόμος περί μεταλλαγμένων είναι χαλαρός. Στη χώρα αυτή παράγονται σήμερα και κυκλοφορούν ελεύθερα αρκετά προϊόντα, όπως· ντομάτα, σόγια, βαμβάκι, καλαμπόκι, κολοκύθια, πατάτες και ετοιμάζονται να κυκλοφορήσουν και άλλα. Υπάρχει και στη χώρα αυτή αντίδραση από μέρους ειδικών κατά της βιοτεχνολογίας αυτού του τύπου και παλαιότερα ομάδα ειδικών συνέταξε και έστειλε επιστολή προς όλους τους συναδέλφους των, στην οποία ζητούσαν να σταματήσουν την έρευνα, γιατί προέβλεπαν μελλοντικούς κινδύνους. Η προσπάθεια όμως όχι μόνο δε σταμάτησε, αλλά προχώρησε με εντατικούς ρυθμούς, παρ’ ότι οι έρευνες αυτές απαιτούν μεγάλες δαπάνες, που στο μεγαλύτερό τους μέρος τις έχουν επωμισθεί μεγάλες εταιρείες, επειδή διαβλέπουν μελλοντικά μεγάλα κέρδη. Εδώ εστιάζεται και ο φόβος πολλών ειδικών, διότι, όταν θα εμφανισθούν τυχόν κίνδυνοι από την παραγωγή και χρήση των μεταλλαγμένων προϊόντων, το κακό δε θα μπορεί να σταματήσει μπροστά σε μια οικονομική καταστροφή. Δηλαδή φοβούνται ότι θα επαναληφθεί αυτό που γίνεται με τους ρύπους, όπου η πιο ρυπογόνος χώρα, η ΗΠΑ, δεν υπογράφει συμφωνίες περιορισμού των, γιατί θα υπάρξουν οικονομικές επιπτώσεις. Και η άρνηση συνεχίζεται, παρ’ ότι οι συνέπειες που προέρχονται από τη μόλυνση της ατμόσφαιρας είναι πλέον εμφανείς επί του κλίματος της Γης.
Αλλά, ας δούμε, έστω και επί τροχάδην, πως έχει το πρόβλημα.
Με το πέρασμα των αιώνων ο άνθρωπος κατόρθωσε να ξεχωρίσει στα είδη των φυτών που καλλιεργούσε διάφορες ποικιλίες, που έφεραν χαρακτηριστικές ιδιότητες, οι οποίες τον ικανοποιούσαν ιδιαίτερα. Τούτο το κατόρθωνε εμπειρικά, απομονώνοντας τα άτομα που έφεραν την επιθυμητή ιδιότητα και διασταυρώνοντας αυτά μεταξύ των. Μετά από αλλεπάλληλες απομονώσεις και διασταυρώσεις κατόρθωνε να σταθεροποιήσει την ποικιλία και να τη διατηρήσει. Το αντίστοιχο μπόρεσε να κάνει και στα ζώα και έτσι ξεχώρισε τις φυλές.
Την προσπάθειά του αυτή ο άνθρωπος τη συνέχισε μέχρι σήμερα, γιατί παρατήρησε, ότι κατά καιρούς αιφνίδια εμφανίζονται και νέες ιδιότητες, που τον ικανοποιούν και που μπορούν να κληροδοτηθούν στους απογόνους, άρα να απομονωθούν και σταθεροποιηθούν. Μονό που σήμερα, με την πρόοδο της Βιολογικής επιστήμης, και ιδιαίτερα του κλάδου της Γενετικής, γνωρίζει ότι αυτές οι πρωτοεμφανιζόμενες ιδιότητες που κληροδοτούνται στους απογόνους έχουν την αιτία τους σε κάποια μεταβολή του κληρονομικού υλικού του ατόμου, που η Βιολογία την ονομάζει μετάλλαξη.
Στις ημέρες μας, όμως, οι επιστήμονες δεν περιμένουν πότε θα εμφανισθεί μια μετάλλαξη, που συνήθως οφείλεται στην κοσμική ακτινοβολία. Αλλά, μετά τη διάσπαση του ατόμου, οι ίδιοι προξενούν μεταλλάξεις στα ατομικά εργαστήρια, όπως και στο Δημόκριτο ακόμη, ακτινοβολώντας τα σπέρματα με ισχυρές ακτινοβολίες. Έτσι η συχνότητα των μεταλλάξεων είναι πολύ μεγαλύτερη. Στη συνέχεια σπέρνουν τα ακτινοβοληθέντα σπέρματα και παρατηρούν τα φυτά, μήπως κατά τύχη παρουσιασθεί μετάλλαξη με ικανοποιητική ιδιότητα. Τούτο είναι έργο μακροχρόνιο και επίπονο, επειδή ο τρόπος αυτός συνήθως προκαλεί μεταλλάξεις από καταστροφές γενετικού υλικού (γονιδίων) και οι εμφανίσεις ευεργετικών ιδιοτήτων σπανίζουν.
Σήμερα, όμως, με την πρόοδο της Γενετικής επιστήμης, και ιδιαίτερα του κλάδου της Βιοτεχνολογίας, οι μεταλλάξεις δεν είναι τυχαίες, οι ειδικοί επιστήμονες μπορούν να επεμβαίνουν πάνω στο γενετικό υλικό, δημιουργικά. Προγραμματίζουν την επιθυμητή ιδιότητα, που θέλουν να προσδώσουν σε μια ποικιλία, και προσθέτουν στο γενετικό υλικό το κατάλληλο γονίδιο που φέρει την ιδιότητα, το οποίο μπορεί να το έχουν πάρει και από τελείως ξένο οργανισμό προς το μεταλλασσόμενο. Π.χ. στο γενετικό υλικό φυτών τοποθετούν γονίδια μικροβίων, εντόμων, ψαριών, μέχρι και ανθρώπινα ακόμη!
Αλλά, ακριβώς αυτή η τεχνική είναι εκείνη η αιτία που δημιούργησε το πρόβλημα των μεταλλαγμένων. Γιατί, αυτό είναι κάτι που σοκάρει το κοινό, όταν ακούει ότι ετοιμάζονται να μπουν στην αγορά ψάρια (σολομός, πέστροφα) με ανθρώπινα γονίδια. Αγγούρια, ντομάτες, με γονίδια μικροβίων. Πατάτες, με γονίδιο από κοτόπουλο. Και έπεται η συνέχεια.
Οι «ειδικοί» όμως δεν εκπλήσσονται από αυτό, γιατί γνωρίζουν ότι όλοι οι οργανισμοί είναι πλασμένοι από την ίδια «ζύμη». Δηλαδή, πολλά γονίδια, που έχουμε στο σώμα μας, βρίσκονται τα ίδια σε πολλούς άλλους οργανισμούς. Οι αισιόδοξοι «ειδικοί» προσβλέπουν στα οφέλη, τα οποία έχουν και οικονομικό αντίκτυπο. Π.χ. ντομάτα που αντέχει στους παγετούς, γιατί μεταλλάχτηκε με «αντιπαγωτικό» γονίδιο, που πήραν από ψάρια βορείων θαλασσών. Σολομός, που πρόκειται προσεχώς να δοθεί στην αμερικανική αγορά, που ο κύκλος της ζωής του είναι πολύ γρήγορος. Επίσης φυτά με ταχύτερη ανάπτυξη και άλλα με μεγαλύτερη απόδοση. Μερικά μάλιστα με αντοχή σε ασθένειες και άλλα με μικρότερες ανάγκες σε νερό και λιπάσματα. Επίσης ετοιμάζονται τρόφιμα με μεγαλύτερη θρεπτική αξία. Νεοζηλανδοί επιστήμονες έκαμαν φυλές ζώων, που το γάλα τους έχει περισσότερες πρωτεΐνες και επομένως γίνεται, από την ίδια ποσότητα, περισσότερο τυρί.
Η νέα τεχνολογία έχει στραφεί ακόμη και προς την παραγωγή εμβολίων με γενετικά τροποποιημένους ιούς. Η εταιρεία Μόί ἣἣ ὃὸ π.χ. έχει δημιουργήσει ένα αντιγριπικό εμβόλιο από ένα γενετικά τροποποιημένο ιο της γρίπης, που ζει στους 250 ε και όχι στους 36,60 ε που είναι η φυσιολογική θερμοκρασία του ανθρώπου. Το εμβόλιο ψεκάζεται με σπρέϊ στη μύτη, όπου ο ιός μπορεί να επιβιώσει στις δροσερές ρινικές οδούς, αλλ όχι στους ζεστούς πνεύμονες η σε άλλο μέρος του οργανισμού. Κατ’ αυτόν τον τρόπο το ανοσοποιητικό σύστημα παράγει αντισώματα και προετοιμάζει τον οργανισμό για τη γρίπη.
Τα οικονομικά οφέλη από τη νέα βιοτεχνολογία των μεταλλάξεων διαφαίνονται να είναι μεγάλα στο μέλλον. Αυτά κινούν κεφάλαια εταιρειών και τραπεζών, που εξοπλίζουν τα αντίστοιχα εργαστήρια της βιοτεχνολογίας. Εμφωλεύει όμως ένας μεγάλος κίνδυνος, μιας άλλης μετάλλαξης. Μιας μετάλλαξης της επιστήμης της Γενετικής, σε τεχνολογία καθημερινής εμπορικότητας. Δηλαδή κάτι ανάλογο που ζούμε και σε άλλους τομείς της επιστήμης. Μονό που εδώ, στη περίπτωση της Γενετικής, τα πράγματα γίνονται πολύ πιο σοβαρά. Γι’ αυτό και οι πιο ένθερμοι ακόμη οπαδοί της νέας τεχνολογίας συνιστούν μεγάλη προσοχή και αργά βήματα προόδου. Η πλεονεξία, όμως, η ακαταμάχητη δίψα των ανθρώπων σήμερα για κέρδος, δεν εγγυάται για βήματα αργά, κάτω από ένα σοβαρό και διαρκή έλεγχο. Γι’ αυτό και η πλευρά των άλλων ειδικών, που παίρνει θέση αρνητική και φθάνει να ζητεί και αυτό ακόμη το σταμάτημα της έρευνας, έχει το δικό της δίκαιο.
Ο άνθρωπος είναι ένας μικρός δημιουργός, αφού πλάστηκε «κατ’ εἰκόνα» του Δημιουργού του. Όσο, όμως, βαθαίνει στις γνώσεις της Δημιουργίας και τις εφαρμόζει και ελευθερώνει τις δυνάμεις της φύσεως, τόσο μεγαλώνουν και οι κίνδυνοι από επιπόλαιες και κακές εφαρμογές. Γιατί, δεν έχει προχωρήσει στο «καθ’ ομοίωσιν», δεν έχει οπλισθεί με αγάπη προς τον Δημιουργό και τα έργα Του, που είναι η κτίση σύμπασα και φυσικά και η ανθρωπότητα ολόκληρη. Ενεργεί εγωιστικά, σύμφωνα προς το δικό του συμφέρον και τις δικές του επιλογές και αδιαφορεί για τους υπόλοιπους. Γι’ αυτό κάθε μεγάλη κατάκτηση των επιστημών έχει και τις δικές της μεγάλες αρνητικές επιπτώσεις και τα δικά της ηθικά προβλήματα.
Στο ήδη βεβαρημένο περιβάλλον από τους ρύπους της λεγόμενης «βιομηχανικής επαναστάσεως», τις τελευταίες δεκαετίες του εικοστού αιώνα, έχει προστεθεί η πυρηνική μόλυνση με τις μεγάλες μακροχρόνιες συνέπειες. Θα αντέξει άραγε, να προστεθεί και η βιολογική μόλυνση με τους φόβους των οικολόγων να γίνονται πραγματικότητα, για μεγάλες αναστατώσεις στα οικοσυστήματα των οργανισμών;
Στις φοβερές συνέπειες των τελευταίων συμβατικών όπλων, προϊόντα και αυτά της μεγάλης βιομηχανικής επαναστάσεως, έχει εισχωρήσει στην ανθρωπότητα τελευταία και ο φόβος των ατομικών όπλων. Και σαν να μη έφθανε αυτός, προστίθεται τώρα και ο φόβος των βιολογικών όπλων. Όπλα και αυτά μαζικής καταστροφής, που απευθύνονται αποκλειστικά στον άνθρωπο και αποτελούνται κυρίως από μεταλλαγμένα μικρόβια και ιούς με αντοχή στα αντιβιοτικά. Τα βιολογικά όπλα γίνονται τρομερά στα χέρια τρομοκρατών και εξτρεμιστών, γιατί αποτελούνται από ελάχιστες ποσότητες, που δύσκολα ανιχνεύονται. Άλλωστε ο τελευταίος πόλεμος στηρίχθηκε στο φόβο των όπλων αυτών.
Ας προσθέσουμε ακόμη τούτο· Είναι σίγουρο ότι σε λίγο τα μεταλλαγμένα προϊόντα θα μας κατακλύσουν και τα μεταλλαγμένα τρόφιμα θα μπουν στο πιάτο μας αθόρυβα. Ήδη στην Αμερική και αλλού τα γεύονται. Δεν χρειάζεται πανικός και φόβος, που μερικοί θα σπεύσουν να το εκμεταλλευθούν. Ας έχουμε υπόψη, ότι τα κατά φυσικό τρόπο μεταλλαγμένα και όσα τεχνητά πέτυχαν με ακτινοβολίες, τα γευόμαστε εδώ και αρκετό καιρό. Και ας γνωρίζουμε ότι τον πλανήτη Γη, και τον κάτοικό του τον άνθρωπο, τον σώζει ο Θεός και η Πρόνοιά Του. Σ’ αυτή να προστρέχουμε.
ΑΠΟ ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ
Η ΔΡΑΣΙΣ ΜΑΣ
