Τό Άγιο Πνεύμα είναι ένα και έχει πολλά χαρίσμα¬τα. Δεν είναι άλλο εδώ και άλλο εκεί. Δέν είναι πνεύμα συγχύσεως, αλλά αγάπης, ειρήνης… Όταν οί πνευματικοί άνθρωποι χτυπιούνται, αυτό σημαίνει ότι βρίσκο¬νται ύπό τήν επίδραση πολλών άλλων πνευμάτων, πού δέν έχουν καμμιά σχέση μέ τό ένα Άγιο Πνεύμα. Παλιά τό Άγιο Πνεύμα φώτιζε, υπαγόρευε. Μεγάλη υπόθεση! Σήμερα δέν βρίσκει προυποθέσεις, γιά νά κατεβή. η βαβυλωνία στην Παλαιά Διαθήκη ήταν αθώα. Ζητούσες λ.χ. λάσπη και σού έφερναν άχυρα. Τώρα έχουμε βαβυλωνία μέ πάθη. Ζητάς λάσπη και σού ρίχνουν τούβλο στό κε¬φάλι. Αν όμως ο άνθρωπος βγάζη τόν εαυτό του άπό κάθε ενέργεια του και κόβη τό θέλημα του, τότε δουλεύ¬ει σωστά, και τότε θά εχη οπωσδήποτε θειο φωτισμό καί θά ύπάρχη πνεΰμα συνεννοήσεως. Γιατί, όταν βγάζη την δική του ιδέα, έρχονται θείες ιδέες.
Πρέπει νά απόκτηση κανείς αισθητήριο πνευματι¬κό, γιά νά έχη καί τον θείο φωτισμό. Είναι βασικό νά γίνη αυτή η δουλειά, γιά νά καταλάβουν οι άνθρωποι μερικά πράγματα. Ιδίως στην εποχή μας αυτό μάς τό επιβάλλουν οί περιστάσεις. Βλέπετε, καί στην Μικρά Ασία, τότε σ’ εκείνα τά δύσκολα χρόνια, τους ανάγκα¬ζε η κατάσταση καί έπαιρνε στροφές τό μυαλό τους. Μπορεί δύο Έλληνες νά ήταν μπροστά σέ Αρμενίους καί Τούρκους καί συνεννοούνταν, χωρίς νά καταλάβουν τίποτε ούτε οί Αρμένιοι ούτε οί Τούρκοι. Γιά έναν λόγο παραπάνω σήμερα πού βλέπεις σέ τί κατάσταση ζούμε, είναι ανάγκη οί πνευματικοί άνθρωποι νά συνεννοούνται. Θά έρθουν δύσκολα χρόνια. Πρέπει νά παίρνη στροφές τό μυαλό. Αν δέν παίρνη στροφές τό μυαλό τού άνθρω¬που καί δέν ύπάρχη καί θείος φωτισμός, τότε σέ κάθε περίπτωση πρέπει νά παίρνη εντολή πώς νά κινηθή. Μήν περιμένετε νά σας τά πουν όλα. Μερικά πράγματα, χωρίς νά σας τά πουν, μόνες σας πρέπει νά τά καταλαβαίνετε.
Θυμάμαι, μιά φορά στην Κόνιτσα, πριν πάω στρατιώ¬της, είχαμε μάθει ότι έρχονταν οί αντάρτες. Ημασταν τέσσερις – οί τρεις ήταν Μουσουλμάνοι – καί κρυφτή¬καμε σέ ένα τούρκικο σπίτι πού ήταν στην άκρη της πό¬λης. Ενα Τουρκάκι πέντε χρονών κατάλαβε καί μάς λέει: «Πάτε μαγειγειό, βγώ έξω ‘γώ». Μπήκαμε λοιπόν στό μαγειρείο, βγήκαμε πίσω άπό τό σπίτι καί έτσι προλά¬βαμε νά κρυφτούμε σέ κάτι αποθήκες πιο κάτω. Αυτό βγήκε έξω καί εΐπε στους αντάρτες ότι δέν είναι κανείς μέσα καί έφυγαν. Παιδάκι πέντε χρονών, τόσο δά, νά μήν ξέρη νά μιλήση, καί είδατε πόσο συνετά φέρθηκε! Πά, πά, σπίρτο ήταν! Βλέπεις, παρατηρούσε, αγαπούσε, ενώ ένας μεγάλος μπορεί από απερισκεψία νά έκανε κακό. Εμείς βαπτισμένοι, μυρωμένοι, μέ κατηχήσεις, με μελέτες, νά μη μένουμε σέ υπανάπτυκτη, νηπιώδη κα¬τάσταση. Νά είστε ξεφτέρια. Ξέρετε ποια είναι ξεφτέρια; Τα Έξαπτέρυγα. Έχουν έξι φτερά και τά χτυπούν ψάλ¬λοντας τό «Άγιος, Άγιος, Άγιος». Νά πετάτε, νά έχετε εξι φτερά!
Ο θείος φωτισμός είναι τό πάν.
Πολλές φορές λέω σέ μερικούς: «Κανόνισε όπως σέ φωτίση ο Θεός». Όταν λέω «όπως σέ φωτίση ο Θεός», εννοώ ο άνθρωπος νά δη τά πράγματα μέ θείο φωτισμό καί όχι μέ την ανθρώπινη λογική. Νά μη νομίζη πώς ότι αναπαύει εκείνον είναι καί η φώτιση του Θεού.
– Γέροντα, πώς έρχεται ο θείος φωτισμός;
– Αν ξεσκουριάσουμε τά καλώδια, ο παλαιός άνθρω¬πος γίνεται καλός αγωγός καί τότε περνάει η Χάρις του Θεού καί δέχεται τό θειο φώς της Χάριτος. Αλλιώς γί¬νονται βραχυκυκλώματα καί δέν ενεργεί η Χάρις. Όλη η βάση εΐναι νά προσέξη ο άνθρωπος νά μην τόν εγκα¬τάλειψη η Χάρις τού Θεού, γιά νά έχη τόν θείο φωτισμό. Γιατί, αν δέν ύπάρχη θείος φωτισμός, όλα χαμένα είναι.
Τί τράβηξε ο Χριστός μέ τους Μαθητές, πριν τους επισκίαση η Χάρις, γιατί ήταν γήινοι! Πριν άπό την Πεντηκοστή είχε δοθή εξουσία άπό τόν Θεό στους Μαθητές νά βοηθούν τόν κόσμο. Δέν είχαν όμως ακόμη τόν θείο φωτισμό πού πήραν τήν Πεντηκοστή. Ένώ τους έλεγε ο Χριστός ότι θά πάη στά Ιεροσόλυμα καί θά σταυρωθή ο Υίός τού άνθρωπου κ.λπ., εκείνοι νόμιζαν ότι, όταν πάη στά Ιεροσόλυμα, θά Τόν κάνουν βασιλιά. Σκέφτο¬νταν ανθρώπινα. Γι’ αυτό τους απασχολούσε ποιος θά καθήση δεξιά καί ποιος αριστερά άπό τόν Χριστό. Πήγε η μητέρα των υίών του Ζεβεδαίου και Τον παρακάλεσε να βάλη στην βασιλεία Του τό ενα παιδί της από τά δε¬ξιά Του και τό άλλο άπό τά αριστερά Του! Άπό την ημέρα όμως της Πεντηκοστής πού ο Χριστός τους έστει¬λε τόν Παράκλητο, τό Άγιο Πνεύμα, είχαν πλέον οι Απόστολοι μόνιμα την θεία Χάρη. Προηγουμένως μόνο μερικές φορές είχαν θειο φωτισμό• ήταν σάν νά γέμιζε η μπαταρία τους και πάλι εξαντλείτο. Πάλι έπρεπε νά τήν βάλουν στην μπρίζα, νά φορτισθή! Πάλι εξηντλείτο, πάλι στην μπρίζα!
Όταν τους έστειλε τόν Παράκλητο, δεν χρειαζόταν πιά ή… μπρίζα. Όχι ότι εμείς τώρα είμαστε καλύτεροι και εκείνοι ήταν χειρότεροι, αλλά εμείς ζούμε στον καιρό της Χάριτος, γι’ αυτό δέν έχουμε ελαφρυντικά. Είμαστε βαπτισμένοι, έχουμε καί τόν Παρά¬κλητο, τά έχουμε όλα. Τότε δέν είχε σταυρωθή ακόμη ο Χριστός, καί είχε, κατά κάποιον τρόπο, εξουσία ο διά¬βολος καί εύκολα παρέσυρε τους ανθρώπους. Μετά τήν Σταύρωση δόθηκε σ’ όλους η δυνατότητα άπό τόν Χρι¬στό νά έχουν τόν θειο φωτισμό. Θυσιάσθηκε ο Χριστός καί μας ελευθέρωσε. Βαπτισθήκαμε στό όνομα Του. Τήν μπρίζα τήν έχει συνέχεια βαλμένη. Τώρα έμεϊς γινόμαστε αιτία νά μήν περνάη τό ρεύμα τής θείας Χάριτος, γιατί αφήνουμε τά καλώδια μας σκουριασμένα.
– Γέροντα, τί προυποθέσεις χρειάζονται, γιά νά κατοικήση στον άνθρωπο τό Άγιο Πνεύμα;
– Αγωνιστικό πνεύμα, ταπείνωση, φιλότιμο, αρχοντιά, θυσία. ο άνθρωπος είναι άχρηστος, άμα λείψη η Χάρις τού Αγίου Πνεύματος. Τό Άγιο Πνεύμα είναι τό φώς, τό θείο φώς. Όλη η βάση εκεί είναι. Αν κανείς δέν βλέπη, μπορεί νά χτυπήση πάνω στό τζάμι, νά πέση σέ κανέναν γκρεμό ή σέ λάκκο ή σέ ακαθαρσίες, καί σέ βόθρο ακόμη. Δέν βλέπει πού πάει, γιατί στερείται τό φώς. Άμα όμως βλέπη λίγο, προφυλάγεται• άμα βλέπη πιο πολύ, αποφεύγει όλους αυτούς τους κινδύνους καί βαδίζει μέ ασφάλεια στον δρόμο του. Καί γιά να’ ρθή τό Φως, πρέ¬πει νά θέλης νά βγης από τό σκοτάδι. Καί λίγο θαμπά άν βλέπουν οι άνθρωποι, δέν θά πέφτουν, καί ο Θεός δεν θά στενοχωριέται. Άν ένας πατέρας στενοχωριέται, όταν τα παιδιά του πέφτουν στίς λάσπες, στά αγκάθια, στον γκρεμό, πόσο μάλλον ο Θεός!
Ολο τό κακό πού γίνεται στον κόσμο, είναι γιατί λείπει ο θείος φωτισμός. Καί όταν λείπη ο θείος φωτι¬σμός, βρίσκεται στο σκοτάδι ο άνθρωπος. Τότε ο ένας λέει «από ‘δώ θά πάμε», ο άλλος λέει «όχι, εγώ ξέρω καλά- άπό ‘δώ θά πάμε», ο άλλος «από ‘δώ», ο άλλος «από κεΐ». ο καθένας νομίζει ότι είναι καλό νά πάνε άπό εκεί πού λέει αυτός. Όλοι δηλαδή ενδιαφέρονται γιά τό καλό, αλλά βρίσκονται σέ μιά θαμπομάρα καί δέν μπορούν νά συνεννοηθούν. Άν δέν υπήρχε θαμπομάρα, δέν θά μάλωναν. Θά έβλεπαν τόν καλύτερο δρόμο καί θά τραβούσαν προς τά εκεί. Θέλω νά πώ ότι όλοι μπορεί νά κινούνται μέ καλή διάθεση, αλλά, επειδή υπάρχει θαμπομάρα, δημιουργούνται πολλά καί στην κοινωνία καί στην Εκκλησία. Τουλάχιστον στην Εκκλησία οι περισ¬σότεροι δέν έχουν κακή διάθεση, άλλα λείπει ο θείος φω¬τισμός. Γιά τό καλό αγωνίζονται, αλλά τελικά πού κα¬ταλήγουν; Γι’ αυτό νά ζητάμε άπό τόν Θεό νά μάς δίνη έστω καί λίγο θείο φωτισμό, γιατί αλλιώς σάν τόν τυφλό θά σκοντάφτουμε.
Στην Θεία Λειτουργία, όταν λέη ο Ιερέ¬ας «Τά σά εκ των σων…», προσεύχομαι στον Θεό νά φώ¬τιση τόν κόσμο, γιά νά βλέπη. Λίγο νά φωτίση ο Θεός, νά φύγη τό σκοτάδι, γιά νά μή σακατεύωνται πνευματικά οι άνθρωποι. Καί στον δεύτερο Ψαλμό, πού ο Άγιος Αρσένιος ο Καππαδόκης τόν διάβαζε «γιά νά φωτίση ο Θεός αυτούς πού πηγαίνουν σέ συνέδρια», λέω: «Νά φωτίση ο Θεός όλους τους άρχοντες, μετά νά φωτίση την Ιεραρχία και όλους τους Πατέρες τής Εκκλησίας, νά δέ¬χονται το Άγιο Πνεύμα, γιά νά βοηθούν τόν κόσμο». Καί λίγο έναν νά φωτίση και τους άλλους νά τους κάνη δεκτικούς, ξέρετε τί καλό μπορεί νά γίνη; Μιά κουβέντα νά πή ένας άρχοντας, όλα αλλάζουν. Έχουν ανάγκη άπό θείο φωτισμό οι άνθρωποι.
Ό Καλός Θεός δίνει τόν θείο φωτισμό Του σ’ αυτούς πού έχουν αγαθή προαίρεση. Ένας δικαστικός μού διη¬γήθηκε μιά περίπτωση πού αντιμετώπισε ο ίδιος. Έναν μοναχό τόν έστειλε το μοναστήρι του μέ πεντακόσιες λί¬ρες νά άγοράση ένα κτήμα. Πήγε νά ρωτήση κάποιον έμπο¬ρο καί εκείνος τού είπε: «Άσ’ τα σ’ έμενα, γιά νά μήν τά κουβαλάς». Τού άφησε τά χρήματα. «Τί καλός άνθρωπος, είπε ο μοναχός μέ έναν καλό λογισμό, μού πήρε καί το βάρος». Όταν επέστρεψε, δέν τού έδινε τις πεντακόσιες λίρες καί επιπλέον έλεγε ότι τού έδωσε καί οκτώ εκατομμύρια! ο καημένος ο μοναχός σκεφτόταν πώς θά γυρίση στο μοναστήρι. Έδωσε τις πεντακόσιες λίρες καί δέν πήρε τίποτε, καί επιπλέον ο άλλος τού ζητούσε καί οκτώ εκατομμύρια. Τό θέμα κατέληξε στό δικαστήριο. Στην δίκη, ο δικαστικός άπό μιά έμπνευση πού είχε, έκανε μιά σειρά ερωτήσεων καί αποδείχθηκε ότι ο έμπορος όχι μόνο δέν έδωσε τίποτε στον μοναχό, άλλα καί ότι τού πήρε καί τις λίρες. Διέκρινα σ’ αυτόν τόν δικαστικό μιά κατάσταση σάν τού Προφήτη Δανιήλ!
Επειδή είχε φόβο Θεού, ο Θεός τόν φώτισε καί ενήργησε σωστά.
Όλη η βάση είναι ο θειος φωτισμός. Καί άν έρθη ο θείος φωτισμός, τότε ο άνθρωπος αναπαύει καί τό πε¬ριβάλλον του καί ο ϊδιος εξελίσσεται πνευματικά. Γι’ αυτό λέω ότι καλά είναι τά φώτα καί τά πολύφωτα, οί εφευρέσεις τού εγκεφάλου, αλλά ανώτερο είναι τό θείο φώς τής Χάριτος τού Θεού, τό οποίο φωτίζει τόν άνθρωπο. Ο άνθρωπος πού έχει θειο φωτισμό βλέπει πολύ καθαρά τά πράγματα, πληροφορείται χωρίς αμφιβολία, και ουτε εκείνος κουράζεται, αλλά και τους άλλους βοηθάει πολύ θετικά.
Από το βιβλίο: Λόγοι του Γέροντος Παισίου Β’. Πνευματική αφύπνιση.
Έκδοση: Ιερόν Ησυχαστήριον Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος. Σουρωτή Θεσσαλονίκης. 1999.