Κλήμεντος
Προς Κορινθίους Α’
6. Επειδή οι άνδρες αυτοί πολιτεύθηκαν σωστά, συγκεντρώθηκε μεγάλο πλήθος εκλεκτών, οι οποίοι, αφού έπαθαν εξαιτίας της ζήλειας πολλές κακώσεις και βασανιστήρια, έγιναν λαμπρό παράδειγμα σε μας. Εξαιτίας της ζήλειας και γυναίκες, Δαναΐδες και Δίρκες,1 αφού διώχθηκαν και υπέστησαν κακώσεις φρικτές και ανόσιες, έφτασαν στον σίγουρο δρόμο της πίστεως και έλαβαν το βραβείο της γενναιότητας αυτές οι σωματικά αδύναμες. Η ζηλοτυπία χώρισε γυναίκες από τους άνδρες τους, και μετέβαλε αυτό που είπε ο πατέρας μας Αδάμ˙ «αυτή τώρα είναι οστούν που βγήκε από τα οστά μου και σάρκα από τη σάρκα μου».2 Η ζηλοφθονία και η φιλονεικία κατέστρεψε από τα θεμέλια μεγάλες πόλεις και ξερίζωσε μεγάλα έθνη.
7. Αυτά, αγαπητοί μου, τα γράφουμε νουθετώντας όχι μόνο εσάς, αλλά υπενθυμίζοντάς τα και σε μας τους ίδιους διότι βρισκόμαστε στο ίδιο σκάμμα και μας περιμένει ο ίδιος αγώνας. Γι’ αυτό ας αφήσουμε τις άσκοπες και μάταιες φροντίδες και ας έρθουμε στον ένδοξο και σεμνό κανόνα της παράδοσής μας, και ας δούμε τι είναι καλό και τι ευχάριστο και τι ευπρόσδεκτο από εκείνον που μας δημιούργησε. Ας ατενίσουμε προς το αίμα του Χριστού και ας γνωρίσουμε ότι είναι πολύτιμο για τον Θεό και Πατέρα του, διότι επειδή χύθηκε για τη δική μας σωτηρία, έφερε τη χάρη της μετάνοιας σ’ όλο τον κόσμο. Ας αναπολήσουμε όλες τις γενεές και ας δούμε ότι σε κάθε γενεά ο Κύριος έδωσε δυνατότητα μετάνοιας σ’ εκείνους που θέλουν να επιστρέψουν σ’ αυτόν. Ο Νώε κήρυξε μετάνοια και όσοι τον άκουσαν σώθηκαν. Ο Ιωνάς κήρυξε στους Νινευΐτες την καταστροφή, και όσοι μετανόησαν για τις αμαρτίες τους εξευμένισαν τον Θεό παρακαλώντας τον και πέτυχαν τη σωτηρία, αν και ήταν αποξενωμένοι από τον Θεό.
8. Οι λειτουργοί της χάριτος του Θεού μίλησαν εμπνευσμένοι από το άγιο Πνεύμα για τη μετάνοια, αλλά και ο ίδιος ο Κύριος των όλων μίλησε για τη μετάνοια με όρκο˙ «στη ζωή μου, λέει ο Κύριος, δεν θέλω τον θάνατο του αμαρτωλού, όπως την μετάνοια»,3 προσθέτοντας και την αγαθή του πρόθεση˙ «μετανοείτε Ισραηλίτες για τις αμαρτίες σας. Πες στους υιούς του λαού μου˙ εάν οι αμαρτίες σας φτάνουν από τη γη μέχρι τον ουρανό, και αν είναι πιο κόκκινες από τον κόκκο και πιο μαύρες από το σακκί, και στραφείτε σε μένα με όλη σας την ψυχή και πείτε, Πατέρα μου, θα σας ακούσω σαν να είστε λαός άγιος».4 Και σε άλλο μέρος λέει τα εξής˙ «λουσθείτε και καθαριστείτε, βγάλετε τις πονηριές από τις ψυχές σας απέναντι στα μάτια μου, σταματήστε τις πονηριές σας, μάθετε να κάνετε το καλό, αναζητήστε τη δικαιοσύνη, γλιτώστε αυτόν που αδικείτε, κρίνετε δίκαια τον ορφανό και δικαιώστε τη χήρα, και ελάτε να συζητήσουμε, λέει ο Κύριος και εάν οι αμαρτίες σας είναι σαν τον βαθύ κόκκινο, θα τις κάνω άσπρες σαν το χιόνι,
και εάν είναι σαν το κόκκινο χρώμα, θα τις κάνω άσπρες σαν το μαλλί, και εάν θελήσετε και με ακούσετε, θα φάτε τα αγαθά της γης, εάν όμως δεν θελήσετε και δεν με ακούσετε, θα σας καταφάει το μαχαίρι˙ διότι αυτά τα είπε το στόμα του Κυρίου».5 Θέλοντας λοιπόν να μετανοήσουν όλοι οι αγαπητοί του, τους στήριξε με την παντοδύναμη θέλησή του.
Κλήμεντος
Προς Κορινθίους Α’
6. Τούτοις τοις ανδράσιν οσίως πολιτευσάμενος συνηθροίσθη πολύ πλήθος εκλεκτών, οίτινες πολλαίς αικίαις και βασάνοις δια ζήλον παθόντες υπόδειγμα κάλλιστον εγένοντο ημίν. Δια ζήλος διωχθείσαι γυναίκες Δαναΐδες και Δίρκαι, αικίσματα δεινά και ανόσια παθούσαι, επί τον της πίστεως βέβαιον δρόμον κατήντησαν και έλαβον γέρας γενναίον αι ασθενείς τω σώματι. Ζήλος απηλλοτρίωσε γαμετάς ανδρών και ηλλοίωσε το ρηθέν υπό του πατρός ημών Αδάμ˙ «τούτο νυν οστούν εκ των οστέων μου και σαρξ εκ της σαρκός μου». Ζήλος και έρις πόλεις μεγάλας κατέσκαψε και έθνη μεγάλα εξερρίζωσεν.
7. Ταύτα, αγαπητοί, ου μόνον υμάς νουθετούντες επιστέλλομεν, αλλά και εαυτούς υπομιμνήσκοντες˙ εν γαρ τω αυτώ εσμέν σκάμματι και ο αυτός ημίν αγών επίκειται. Διο απολίπωμεν τα κενάς και ματαίας φροντίδας και έλθωμεν επί τον ευκλεή και σεμνόν της παραδόσεως ημών κανόνα, και ίδωμεν τι καλόν και τι τερπνόν και τι προσδεκτόν ενώπιον του ποιήσαντος ημάς. Ατενίσωμεν εις το αίμα του Χριστού και γνώμεν ως έστιν τίμιον τω Θεώ και Πατρί αυτού, ότι δια την ημετέραν σωτηρίαν εκχυθέν παντί τω κόσμω μετανοίας χάριν επήνεγκεν. Διέλθωμεν εις τας γενεάς πάσας και καταμάθωμεν ότι εν γενεά και γενεά μετανοίας τόπον έδωκεν ο Δεσπότης τοις βουλομένοις επιστραφήναι επ’ αυτόν. Νώε Νινευΐταις καταστροφήν εκήρυξεν, οι δε μετανοήσαντες επί τοις αμαρτήμασιν αυτών εξιλάσαντο τον Θεόν ικετεύσαντες και έλαβον σωτηρίαν, καίπερ αλλότριοι του Θεού όντες.
8. Οι λειτουργοί της χάριτος του Θεού δια Πνεύματος αγίου περί μετανοίας ελάλησαν, και αυτός δε ο Δεσπότης των απάντων περί μετανοίας ελάλησε μετά όρκου˙ «ζω γαρ εγώ, λέγει Κύριος ου βούλομαι τον θάνατον του αμαρτωλού, ως την μετάνοιαν», προστιθείς και γνώμην αγαθήν˙ «μετανοήσατε, οίκος Ισραήλ, από της ανομίας υμών. Είπον τοις υιοίς του λαού μου˙ Εάν ώσιν αι αμαρτίαι υμών από της γης έως του ουρανού, και εάν ώσι πυρρότεραι κόκκου και μελανώτεραι σάκκου, και επιστραφήτε προς με εξ όλης της ψυχής και είπητε, Πάτερ επακούσομαι υμών ως λαού αγίου». Και εν ετέρω τόπω λέγει ούτως˙ «λούσασθε και καθαροί γένεσθε, αφέλεσθε τας πονηρίας από των ψυχών υμών απέναντι των οφθαλμών μου˙ παύσασθε από των πονηρών υμών, μάθετε το καλόν ποιείν, εκζητήσατε κρίσιν, ρύσασθε αδικούμενον, κρίνατε ορφανώ και δικαιώσατε χήραν, και δεύτε και διελεγχθώμεν, λέγει Κύριος˙ και εάν ώσιν αι αμαρτίαι υμών ως φοινικούν, ως χιόνα λευκανώ, εάν δε ώσιν ως κόκκινον, ως έριον λευκανώ, και εάν θέλητε και εισακούσητέ μου, τα αγαθά της γης φάγεσθε,
εάν δε μη θέλητε μηδέ εισακούσητέ μου, μάχαιρα υμάς κατέδεται˙ το γαρ στόμα Κυρίου ελάλησε ταύτα». Πάντας ουν τους αγαπητούς αυτού βουλόμενος μετανοίας μετασχείν εστήριξε τω παντοκρατορικώ βουλήματι αυτού.
Υποσημειώσεις.
1. Γυναίκες της ελληνικής μυθολογίας που έπεσαν θύματα ζηλοτυπιών.
2. Γέν. 2, 23
3. Ιεζ. 33, 11
4. Χωρίο που δεν ανιχνεύθηκε.
5. Ησ’. 1, 16-20
***
9. Γι’ αυτό ας υπακούσουμε στην μεγαλόπρεπη και δοξασμένη θέλησή του, και ζητώντας την ευσπλαχνία και την καλωσύνη του ας τον παρακαλέσουμε γονατιστοί και ας επιστρέψουμε στην ευσπλαχνία του, εγκαταλείποντας την ματαιοπονία και τη φιλονεικία και τη ζηλοτυπία που οδηγεί στον θάνατο. Ας στρέψουμε το βλέμμα μας σ’ εκείνους που υπηρέτησαν τη μεγαλόπρεπη δόξα του. Ας λάβουμε ως παράδειγμα τον Ενώχ, ο οποίος, αφού βρέθηκε δίκαιος στην υπακοή, μετατέθηκε από τη ζωή αυτή και δεν πέθανε. Και ο Νώε που βρέθηκε πιστός με την υπακοή του, κήρυξε στον κόσμο την αρχή νέας ζωής, και ο Κύριος έσωσε μέσω αυτού τα ζώα που μπήκαν μονιασμένα στην κιβωτό.
10. Ο Αβραάμ, που ονομάστηκε φίλος, αποδείχθηκε πιστός με το να πειθαρχήσει στα λόγια του Θεού. Αυτός με την υπακοή του έφυγε από την πατρίδα του και από τους συγγενείς του και από το σπίτι του πατέρα του, με σκοπό, εγκαταλείποντας λίγη γη και μια αδύναμη συγγένεια και ένα μικρό σπίτι, να κληρονομήσει τις υποσχέσεις του Θεού. Διότι του είπε˙ «φύγε από την πατρίδα σου και τους συγγενείς σου και από το σπίτι του πατέρα σου και πήγαινε σε χώρα που θα σου δείξω, και θα σε αναδείξω σε έθνος μεγάλο και θα σε ευλογήσω και θα δοξάσω το όνομά σου και θα είσαι ευλογημένος˙ και θα ευλογώ όσους σε ευλογούν και θα καταριέμαι όσους σε καταριώνται, και θα ευλογηθούν με σένα όλες οι φυλές της γης».1 Και πάλι, όταν χώρισε από τον Λωτ του είπε ο Θεός˙ «σήκωσε τα μάτια σου και κοίταξε από τον τόπο που βρίσκεσαι τώρα προς βορράν και προς τον Λίβα και προς Ανατολάς και στη θάλασσα˙ διότι όλη τη χώρα που εσύ βλέπεις, θα την δώσω σε σένα και στους απογόνους σου αιώνια. Και θα κάνω τους απογόνους σου σαν την άμμο της γης˙
εάν μπορεί κάποιος να μετρήσει την άμμο της γης, θα απαριθμηθούν και οι απόγονοί σου».2 Και πάλι λέει˙ «έβγαλε ο Θεός τον Αβραάμ και του είπε˙ σήκωσε το βλέμμα σου και κοίταξε στον ουρανό και μέτρησε τα αστέρια, αν μπορείς να τα μετρήσεις. Τόσοι θα γίνουν και οι απόγονοί σου. Και πίστεψε ο Αβραάμ στον Θεό και του υπολογίσθηκε αυτό ως δικαίωσή του».3 Εξαιτίας της πίστεως και της φιλοξενίας του του δόθηκε στα γερατειά του γιος, και με υπακοή τον πρόσφερε θυσία στον Θεό σε ένα από τα βουνά που του έδειξε.
11. Εξαιτίας της φιλοξενίας και της ευσέβειάς του ο Λωτ σώθηκε από τα Σόδομα, όταν όλη η περιοχή καταστράφηκε με φωτιά και θειάφι. Διότι ο Κύριος έκανε φανερό, ότι όσοι ελπίζουν σ’ αυτόν δεν θα τους εγκαταλείψει, ενώ εκείνους που κλίνουν αλλού θα τους ρίξει σε κόλαση και κακοποίηση. Διότι, ενώ μαζί του βγήκε και η γυναίκα του, που είχε άλλη γνώμη και δεν συμφωνούσε μαζί του, στάθηκε σε τέτοιο σημείο, ώστε να γίνει στήλη άλατος μέχρι την ημέρα αυτή, για να είναι γνωστό σε όλους, ότι οι δίψυχοι και εκείνοι που διστάζουν για τη δύναμη του Θεού χρησιμοποιούνται για την κρίση και τον παραδειγματισμό όλων των γενεών.
9. Διο υπακούσωμεν τη μεγαλοπρεπεί και ενδόξω βουλήσει αυτού και ικέται γενόμενοι του ελέους και της χρηστότητος αυτού προσπέσωμεν και επιστρέψωμεν επί τους οικτιρμούς αυτού, απολιπόντες την ματαιοπονίαν, την τε έριν και το εις θάνατον άγον ζήλος. Ατενίσωμεν εις τους τελείως λειτουργήσαντας τη μεγαλοπρεπεί δόξη αυτού. λάβωμεν Ενώχ, ος εν υπακοή δίκαιος ευρεθείς μετετέθη,και ουχ ευρέθη αυτού θάνατος. Νώε πιστός ευρεθείς δια της λειτουργίας αυτού παλιγγενεσίαν κόσμω εκήρυξε και διέσωσε δι’ αυτού ο Δεσπότης τα εισελθόντα εν μετανοία ζώα εις την κιβωτόν.
10. Αβραάμ, φίλος προσαγορευθείς, πιστός ευρέθη εν τω αυτόν υπήκοον γενέσθαι τοις ρήμασι του Θεού. Ούτος δι’ υπακοής εξήλθεν εκ γης αυτού και εκ της συγγενείας αυτού και εκ του οίκου του πατρός αυτού, όπως γην ολίγην και συγγένειαν ασθενή και οίκον μικρόν καταλιπών κληρονομήση τας επαγγελίας του Θεού. Λέγει γαρ αυτώ˙ «Άπελθε εκ γης σου και εκ της συγγενείας σου και εκ του οίκου του πατρός σου εις γην ην αν σοι δείξω, και ποιησω σε εις έθνος μέγα και ευλγοήσω σε και μεγαλυνώ το όνομά σου, και έση ευλογημένος˙ και ευλογήσω τους ευλογούντάς σε και καταράσομαι τους καταρωμένους σε, και ευλογηθήσονται εν σοι πάσαι αι φυλαί της γης». Και πάλιν εν τω διαχωρισθήναι αυτόν από Λωτ είπεν αυτώ ο Θεός˙ «αναβλέψας τοις οφθαλμοίς σου ίδε από του τόπου ου νυν συ ει προς βορράν και λίβα και ανατολάς και θάλασσαν˙ ότι πάσαν την γην, ην συ οράς, συ δώσω αυτήν και τω σπέρματί σου έως αιώνος. Και ποιήσω το σπέρμα σου ως την άμμον της γης και το σπέρμα σου εξαριθμήσεται».
Και πάλιν λέγει˙ «εξήγαγεν ο Θεός τον Αβραάμ και είπεν αυτώ˙ Ανάβλεψον εις τον ουρανόν και αρίθμησον τους αστέρας, ει δυνήση εξαριθμήσαι αυτούς˙ ούτως έσται το σπέρμα σου. Επίστευσε δε Αβραάμ τω Θεώ και ελογίσθη αυτώ εις δικαιοσύνην». Δια πίστιν και φιλοξενίαν εδόθη αυτώ υιός εν γήρα και δι’ υπακοής προσήνεγκεν αυτόν θυσίαν τω Θεώ προς εν των ορέων ων έδειξεν αυτώ.
11. Δια φιλοξενίαν και ευσέβειαν Λωτ εσώθη εκ Σοδόμων, της περιχώρου πάσης κριθείσης δια πυρός και θείου˙ πρόδηλον ποιήσας ο Δεσπότης ότι τους ελπίζοντας επ’ αυτόν ουκ εγκαταλείπει, τους δε ετερικλινείς υπάρχοντας εις κόλασιν και αικισμόν τίθησιν. Συνεξελθούσης γαρ αυτώ της γυναικός ετερογνώμονος υπαρχούσης και ουκ εν ομονοία, εις τούτο σημείον ετέθη, ώστε γενέσθαι αυτήν στήλην αλός έως της ημέρας ταύτης, εις το γνωστόν είναι πάσιν ότι οι δίψυχοι και οι διστάζοντες περί της του Θεού δυνάμεως εις κρίμα και εις σημείωσιν πάσαις ταις γενεαίς γίνονται.
Υποσημειώσεις.
1. Γέν. 12, 1-3
2. Γέν. 13, 14-16
3. Γέν. 15, 5-6
Από την συλλογή: Αποστολικοί Πατέρες, άπαντα τα έργα (3).
Κλημέντια Β’: Προς Κορινθίους Α’ – Β’, Μαρτύριον Κλήμεντος.
Εκδότης ΒΥΖΑΝΤΙΟ
Σειρά: ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΑΤΕΡΕΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ 118
Χρονολογία Έκδοσης, Δεκέμβριος 1994
Μετάφραση (Νεοελληνική απόδοση), Παπαευαγγέλου Παναγιώτης.
Επιμέλεια, ΜΕΡΕΤΑΚΗΣ Γ. ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ
Η/Υ επιμέλεια: Σοφίας Μερκούρη.
Παράβαλε και:
Εισαγωγή της πρώτης προς Κορινθίους επιστολής:
