– Γέροντα, πως συμβαίνει άνθρωποι πιστοί να φθάνουν στην αθεΐα;
– Στο θέμα αυτό μπορεί να υπάρχουν δύο περιπτώσεις. Στην μία περίπτωση μπορεί να ήταν κανείς πολύ πιστός, να ενήργησε η δύναμη του Θεού στην ζωή του με πολλά χειροπιαστα γεγονότα, και ύστερα να έφθασε σε μιά θόλωση στο θέμα της πίστεως. Αυτό συμβαίνει, όταν λ.χ. κάνη κανείς άσκηση αδιάκριτη με εγωισμό, πιάνη δηλαδή ξερά την πνευματική ζωή. «Τί έκανε ο τάδε Άγιος; λέει, θα το κάνω Και εγώ», και αρχίζει να κάνη μιά αδιάκριτη άσκηση. Σιγά-σιγά όμως, χωρίς να το καταλάβη, δημιουργείται μεσα του μιά ψευδαίσθηση ότι, αν δεν έφθασε στα μετρα του τάδε Αγίου, κάπου εκεί κοντά πρέπει να είναι. Έτσι συνεχίζει την άσκηση. Αλλά, ενώ πριν από αυτόν τον λογισμό τον βοηθούσε η θεία Χάρις, τώρα αρχίζει να τον εγκαταλείπη. Γιατί, τί δουλειά έχει με την υπερηφάνεια η Χάρις του Θεού; Οπότε δεν μπορεί πιά να κάνη την άσκηση που έκανε προηγουμένως Και ζορίζει τον εαυτό του. με το ζόρισμα όμως δημιουργείται άγχος. Έρχεται Και η υπερηφάνεια που είναι μιά αντάρα Και του δημιουργεί μιά θόλωση.
Και ενώ είχε κάνει τόσα Και είχε ενεργήσει η θεία Χάρις Και είχε γεγονότα, αρχίζει σιγά-σιγά να έχη λογισμούς απιστίας Και να αμφιβάλλη για την ύπαρξη του Θεού.
Η δεύτερη περίπτωση είναι, όταν θελήση ένας αγράμματος να ασχοληθή με το δόγμα. Έ, αυτός δεν είναι καλά! Άλλο να ρίξη μιά ματιά, για να γνωρίση το δόγμα. αλλά Και ένας μορφωμένος αν πάη υπερήφανα να ασχοληθή με το δόγμα, Και αυτόν, επειδή έχει υπερηφάνεια, θα τον εγκαταλείψη η Χάρις του Θεού, Και θα αρχίση να έχη αμφιβολίες. δεν μιλάω φυσικά για έναν που έχει ευλάβεια. Αυτός Και μορφωμένος να μήν είναι, μπορεί να ρίξη μιά ματιά με διάκριση, μεχρι έκεί που μπορεί να εξετάση, Και να κατανοήση το δόγμα. αλλά ένας που δεν έχει πνευματικότητα Και πάει να ασχοληθή με τα δογματικά, αυτός, Και αν πίστευε λίγο, μετά δεν θα πιστεύη καθόλου.
– Γέροντα, η απιστία έχει εξαπλωθή πολύ στην εποχή μας.
– Ναι, αλλά συχνά βλέπει κανείς και σ’ αυτούς ακόμη που λένε ότι δεν πιστεύουν στον Θεό, να ύπάρχη μεσα τους κρυμμένη λίγη πίστη. Μιά φορά μου είπε ένα παλληκάρι: «Δέν πιστεύω ότι υπάρχει Θεός». «Έλα πιο κοντά, του είπα. Ακούς το αηδόνι που κελαηδάει; Ποιος του έδωσε το χάρισμα αυτό;». Το καημένο ένα κι ένα συγκινήθηκε. Έφυγε εκείνη η σκληράδα της απιστίας και άλλαξε το προσωπάκι του. Άλλη φορά είχαν έρθει δύο επισκέπτες στο Καλύβι. Ήταν περίπου σαράντα πέντε χρονών και ζούσαν πολύ κοσμική ζωή. Όπως εμείς οι μοναχοί λέμε «αφού είναι μάταιη αυτή η ζωή, τα αρνούμαστε όλα», έτσι και εκείνοι, από την αντίθετη πλευρά, είπαν «δέν υπάρχει άλλη ζωή» Και, όταν ήταν νέοι, άφησαν τις σπουδές τους Και ρίχτηκαν στην κοσμική ζωή. Έφθασαν σε σημείο να γίνουν ψυχικά Και σωματικά ράκη. ο πατέρας του ενός πέθανε από την στενοχώρια. ο άλλος κατέστρεψε την περιουσία της μάνας του Και την έκανε καρδιακιά. Μετά από την συζήτηση που κάναμε, είδαν τα πράγματα αλλιώς. «Εμείς αχρηστευθήκαμε», έλεγαν.
Έδωσα στον έναν μιά εικόνα για την μάνα του. Πήγα να δώσω Και στον άλλο μία εικόνα, αλλά δεν την έπαιρνε. «Δώσε μου ένα σανιδάκι από αυτά που πριονίζεις, μου λέει. δεν πιστεύω στον Θεό• στους Αγίους πιστεύω». Τότε του είπα: «Ή καθρέφτης είναι κανείς ή καπάκι από κονσερβοκούτι, αν δεν πέσουν οι ακτίνες του ήλιου επάνω του, δεν γυαλίζει. Οι Άγιοι έλαμψαν με τις ακτίνες της Χάριτος του Θεού, όπως τα αστέρια παίρνουν φώς από τον ήλιο».
Τους καημένους τους νέους τους ζαλίζουν με διάφορες θεωρίες. Είχα προσέξει έκεϊ στο Καλύβι ότι συνήθως δύο μαρξιστές πενηντάρηδες έμπαιναν στα γκρουπ των νέων, για να τους ζαλίζουν. Οί μαρξιστές δεν πιστεύουν Και, όταν πάς να τους απόδειξης την ύπαρξη του Θεού, κρίνουν τον Θεό Και είναι όλο ερωτήσεις• «γιατί αυτό, γιατί εκείνο κ.λπ.». ο Προφήτης Ησαΐας λέει ότι αυτοί που δεν θέλουν να σωθούν, δεν καταλαβαίνουν. Μια φορά τους είπα: «Βλέπετε τα αστέρια; Αυτά δεν είναι βιδωμένα• κάποιος τα κρατά στο στερέωμα. για τον Χριστό, όσα είπαν οί Προφήτες εκπληρώθηκαν. Έχουμε τόσους Μάρτυρες, που ήταν πριν πολύ άπιστοι, δήμιοι, ειδωλολάτρες, Και μετά πίστεψαν στον Χριστό Και μαρτύρησαν. Μερικούς τους έκοβαν την γλώσσα, για να μή μιλάνε για τον Χριστό, Και με κομμένη γλώσσα μιλούσαν καλύτερα! Κάθε μερα έχουμε τόσους Αγίους που εορτάζουν! Είναι ζωντανή η παρουσία των -Αγίων. Και όταν ακόμη εμείς δεν τους βρίσκουμε, εκείνοι μας βρίσκουν!
Πολλοί ασκητές στην έρημο, που δεν έχουν ημερολόγιο Και δεν ξέρουν ποιος Άγιος γιορτάζει, λένε «Άγιοι της ημέρας, πρεσβεύσατε υπέρ ημών» Και παρουσιάζονται οί Άγιοι Και τους φανερώνουν Και το όνομα τους• Και μάλιστα είναι Άγιοι με δύσκολα ονόματα. Κοιτάνε ύστερα οί ασκητές το ημερολόγιο Και βλέπουν ότι γιορτάζουν εκείνη την ημέρα οί Άγιοι που τους παρουσιάσθηκαν. Αυτό πως το βλέπετε;». Μετά μου είπαν: «Γιατί πάνε οί Άγιοι στους καλογήρους Και δεν πάνε να βοηθήσουν τον λαό που έχει ανάγκη;». «Μέ τί ήρθατε εδώ, παλληκάρια; τα ρώτησα• με το αεροπλάνο;». «Όχι, με το αυτοκίνητο», μού λένε. «Εντάξει• στον δρόμο που ερχόσασταν, πόσα προσκυνητάρια είδατε; Αυτά δεν φύτρωσαν με τα πρωτοβρόχια. Βοηθήθηκαν οί άνθρωποι από τους Άγίους και από ευλάβεια τα έφτιαξαν, και ανάβουν και τα κανδήλια. Οί πνευματικοί άνθρωποι, όσο πετουν τα υλικά, τόσο ανεβαίνουν. Οί ύλιστές, και αυτοί κάτι απολαμβάνουν φτιάχνουν π.χ. τόσα κύπελλα, παίρνουν τόσα χρήματα• άμα φτιάξουν περισσότερα, παίρνουν περισσότερα.
Εσείς μόνον την προπαγάνδα κάνετε Και σταματάτε εκεί• δεν έχετε τίποτε να απολαύσετε. Είστε οί πιό ταλαίπωροι, διότι, όταν πετύχετε αυτό που θέλετε, δεν θα έχετε κανένα άλλο ιδανικό, μόνον το βάσανο της μαρξιστικής σκλαβιάς». Στο τέλος μου είπαν: «Είσαι πολύ καλός άνθρωπος, δίκαιος, σοφός…».
Πάντως εϊτε το θέλουν οί άνθρωποι εϊτε δεν το θέλουν, θα ερθη καιρός που όλοι θα πιστέψουν, γιατί θα φθάσουν σε αδιέξοδο Και θα έπέμβη ο Χριστός.
Από το βιβλίο: Λόγοι του Γέροντος Παισίου Β’. Πνευματική αφύπνιση.
Έκδοση: Ιερόν Ησυχαστήριον Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος. Σουρωτή Θεσσαλονίκης. 1999.
