Παροιμίαι – Κεφάλαιο Θ’ (9)
Στίχ. 1-12. Η Σοφία καλεί κοντά της κάθε ανθρώπινη ψυχή.
1 Η Σοφία του Θεού, ο Υιός και Λόγος του Θεού, που έγινε άνθρωπος, έχτισε τα σπίτια της και το στήριξε πάνω σε επτά στύλους, το θεμελίωσε σε αδιάσειστο θεμέλιο.
2 Πρόσφερε πλούσιο τραπέζι στους συνδαιτυμόνες της, ετοίμασε τα σφάγιά της, γέμισε ένα μεγάλο οινοδοχείο με το κρασί της κι έστρωσε το τραπέζι της.
3 Κι όταν ήταν όλα έτοιμα, έστειλε τους υπηρέτες της να καλέσουν τους ανθρώπους με λόγια υπέροχα, ώστε να έλθουν και να πιουν εκλεκτό κρασί, δροσιστικό, ευφρόσυνο και ζωηφόρο από το οινοδοχείο της. Κι έλεγε:
4 «Όποιος δεν έχει αποκτήσει ακόμη σοφία και σύνεση, ας έλθει κοντά μου για να τον κάνω σοφό». Και σ’ εκείνους που δεν έχουν τον φωτισμό του Θεού, είπε:
5 «Ελάτε να φάτε από τους άρτους μου και να πιείτε από το κρασί που σας κερνώ.
6 Αφήστε την απερισκεψία και την αφροσύνη της αμαρτωλής ζωής, για να βασιλεύσετε μαζί μου αιώνια˙ ζητήστε τη φρόνηση και αγωνισθείτε να αποκτήσετε τη γνώση που χαρίζω εγώ, για να γίνετε συνετοί».
7 Όποιος θελήσει να παιδαγωγήσει τους αδιόρθωτους θα αντιμετωπίσει ύβρεις και χλευασμούς απ’ αυτούς. Κι όποιος θελήσει να υποδείξει τα σφάλματα και να ελέγξει τον ασεβή, θα επισύρει άδικες κατηγορίες εναντίον του.
8 Μην ελέγχεις τους κακούς, για να μην σε μισήσουν˙ έλεγχε και κάνε υποδείξεις στον μυαλωμένο και θα σε αγαπήσει.
9 Δίνε στον σοφό αφορμή διορθώσεως και θα γίνει σοφότερος˙ πες στον ενάρετο τις ελλείψεις του και θα δέχεται ακόμη πιο πρόθυμα τις υποδείξεις σου.
10 Θεμέλιο της αληθινής σοφίας είναι ο φόβος του Θεού˙ κι αυτό που επιθυμούν οι άγιοι, είναι η σύνεση. Η κατανόηση του θείου Νόμου είναι γνώρισμα φωτισμένης διάνοιας.
11 Με αυτό τον τρόπο, αν δηλαδή φοβάσαι τον Θεό και τηρείς τον Νόμο του, θα ζήσεις πολλά χρόνια και θα αυξηθούν κατά πολύ τα χρόνια της ζωής σου.
12 Παιδί μου, αν γίνεις αληθινά σοφός, θα είσαι χρήσιμος και στον συνάνθρωπό σου˙ αν όμως γίνεις κακός και άμυαλος, θα υποφέρεις, θα δρέψεις πάνω σου τις συνέπειες της κακίας σου. Όποιος στηρίζεται στο ψέμα, μαζεύει ανέμους, ματαιοπονεί. Κυνηγάει άπιαστα πουλιά˙ έχει αφήσει τον δρόμο που οδηγεί στο αμπέλι του, στην εργασία του, και περιπλανήθηκε μακριά από τους δρόμους που οδηγούν στο κτήμα του. Περνάει μέσα από έρημες και άνυδρες περιοχές και από τόπους άγονους, ξερούς και διψασμένους. Έτσι δεν μπορεί να μαζέψει κανένα καρπό στα χέρια του, δεν μπορεί να αποθηκεύσει τίποτε.
1 Η σοφία ωκοδόμησεν εαυτή οίκον και υπήρεισε στύλους επτά,
2 έσφαξε τα εαυτής θύματα, εκέρασεν εις κρατήρα τον εαυτής οίνον και ητοιμάσατο την εαυτής τράπεζαν,
3 απέστειλε τούς εαυτής δούλους συγκαλούσα μετά υψηλού κηρύγματος επι κρατήρα λέγουσα,
4 ός εστιν άφρων, εκκλινάτω προς με, και τοις ενδεέσι φρενών είπεν,
5 έλθετε φάγετε των εμών άρτων και πίετε οίνον, όν εκέρασα υμίν,
6 απολείπετε αφροσύνην, ίνα εις τον αιώνα βασιλεύσητε, και ζητήσατε φρόνησιν, και κατορθώσατε εν γνώσει σύνεσιν.
7 Ο παιδεύων κακούς λήψεται εαυτώ ατιμίαν, ελέγχων δέ τον ασεβή μωμήσεται εαυτόν.
8 μή έλεγχε κακούς, ίνα μή μισήσωσί σε, έλεγχε σοφόν, και αγαπήσει σε.
9 δίδου σοφώ αφορμήν, και σοφώτερος έσται, γνώριζε δικαίω, και προσθήσει του δέχεσθαι.
10 αρχή σοφίας φόβος Κυρίου, και βουλή αγίων σύνεσις, το δέ γνώναι νόμον διανοίας εστίν αγαθής,
11 τούτω γάρ τω τρόπω πολύν ζήσεις χρόνον, και προστεθήσεταί σοι έτη ζωής σου.
12 υιέ, εάν σοφός γένη σεαυτώ, σοφός έση και τοις πλησίον, εάν δέ κακός αποβής, μόνος άν αντλήσεις κακά. ός ερείδεται επι ψεύδεσιν, ούτος ποιμαίνει ανέμους, ο δ’ αυτός διώξεται όρνεα πετόμενα, απέλιπε γάρ οδούς του εαυτού αμπελώνος, τούς δέ άξονας του ιδίου γεωργίου πεπλάνηται, διαπορεύεται δέ δι’ ανύδρου ερήμου και γήν διατεταγμένην εν διψώδεσι, συνάγει δέ χερσίν ακαρπίαν.
Στίχ. 13-18δ. Η αφροσύνη καλεί κοντά της τα θύματά της.
13 Η άμυαλη γυναίκα, η διεφθαρμένη και ξεδιάντροπη, καταντά να στερείται ακόμη και το ψωμί της και να πεινάει. Αυτή δεν ξέρει τι θα πει ντροπή, συστολή και σεμνότητα.
14 Κάθισε μπροστά από την πόρτα του σπιτιού της σε ένα ψηλό κάθισμα, για να φαίνεται καλά από τους ανθρώπους που βρίσκονται στην πλατεία,
15 και προσκαλεί τους διαβάτες που περνούν από εκεί κι αυτούς που τραβούν ίσια τον δρόμο τους,
16 και τους λέει υποβλητικά και σκανδαλιστικά: «Όποιος από σας είναι άμυαλος και ηλίθιος, ας έλθει κοντά μου˙ κι όσοι δεν έχετε στοιχειώδη φρόνηση, ελάτε˙ σας καλώ κοντά μου και σας λέω:
17 ¨Ελάτε να απολαύσετε κρυφά το ψωμί μου και να γλυκαθείτε, ελάτε να πιείτε το πιο γλυκό νερό που έχω κλέψει. Οι απαγορευμένες σαρκικές απολαύσεις θ σας δώσουν μεγάλη χαρά¨».
18 Ο άνδρας όμως που παρασύρεται και πηγαίνει κοντά της δεν γνωρίζει ότι οι σαρκολάτρες δεν βρίσκουν κοντά της τη χαρά, αλλά την καταστροφή˙ και ότι η συνάντησή τους με την αμαρτία είναι παγίδα που οδηγεί στον σκοτεινό Άδη.
18α Εσύ όμως φύγε αμέσως από αυτήν τρέχοντας με μεγάλα πηδήματα, μη σταθείς ούτε λεπτό στον τόπο εκείνο και μην της πεις ούτε το όνομά σου.
18β Μόνο έτσι θα κατορθώσεις να περάσεις χωρίς να αγγίξεις το απαγορευμένο ξένο νερό, χωρίς να σβήσεις τη σαρκική επιθυμία σου με την ξένη γυναίκα˙ μόνο έτσι θα διαβείς το επικίνδυνο ξένο ποτάμι χωρίς να βραχείς ή να πνιγείς.
18γ Φύγε μακρά από το ξένο νερό και μην πιεις από ξένη πηγή. Μην πλησιάσεις την ακόλαστη γυναίκα˙
18δ για να ζήσεις πολλά χρόνια και να σου προστεθούν ακόμη περισσότερα χρόνια ζωής.
13 Γυνή άφρων και θρασεία ενδεής ψωμού γίνεται, η ουκ επίσταται αισχύνην.
14 εκάθισεν επι θύραις του εαυτής οίκου, επι δίφρου εμφανώς εν πλατείαις,
15 προσκαλουμένη τούς παριόντας και κατευθύνοντας εν ταις οδοίς αυτών,
16 ός εστιν υμών αφρονέστατος, εκκλινάτω προς με και τοις ενδεέσι φρονήσεως παρακελεύομαι λέγουσα,
17 άρτων κρυφίων ηδέως άψασθε και ύδατος κλοπής γλυκερού.
18 ο δέ ουκ οίδεν ότι γηγενείς παρ’ αυτή όλλυνται, και επι πέταυρον άδου συναντά.
18α αλλά αποπήδησον, μή χρονίσης εν τω τόπω, μηδέ επιστήσης το σόν όμμα προς αυτήν,
18β ούτως γάρ διαβήση ύδωρ αλλότριον και υπερβήση ποταμόν αλλότριον,
18γ απο δέ ύδατος αλλοτρίου απόσχου και απο πηγής αλλοτρίας μή πίης,
18δ ίνα πολύν ζήσης χρόνον, προστεθή δέ σοι έτη ζωής.
Από το: “η Παλαιά Διαθήκη, κατά τους εβδομήκοντα, με σύντομη ερμηνεία.” Ερμηνευτική απόδοσις υπό π. Τρεμπέλα, Ηρ. Παπαδημητρίου, Γ. Ψαλτάκη, Ν. Βασιλειάδη. Απόδοση της ερμηνείας στην Νεοελληνική Μάριος Δομουχτσής.
Η/Υ επιμέλεια Σοφίας Μερκούρη.
