Το Φθινόπωρο είναι το μονοπάτι που μεσολαβεί μέχρι να φτάσουμε μπροστά στον Χειμώνα. Η είσοδος του, σκεπασμένη με ξερά φύλλα, σταγόνες βροχής… Η Φύση προετοιμάζει τον κήπο της σε μια ανάπαυλα για να δώσει την νέα πνοή στα γεννήματα της Άνοιξης. Ακόμη και σ αυτή την περίοδο προετοιμασίας, εξακολουθεί να μας προσφέρει τα δώρα της.
Η ροδιά είναι ένα από τα φυτά που διαλέγει τώρα να προβάλει τους καρπούς της μαζί με την νεραντζιά, την μανταρινιά… την μηλιά…την πορτοκαλιά… Οι καρποί της παρουσιάζουν μια ξεχωριστή διάκριση.
Το κυρίως φρούτο αποτελείται από πολλούς μικρούς κόκκους (διαμέτρου 4-8 mm) χρώματος ερυθρού, κρυμμένους στο εσωτερικό ενός σκληρού, δύσκαμπτου περιβλήματος (κέλιφος). Οι μικροί αυτοί κόκκοι ενώνονται μεταξύ τους, ώστε να αποτελούν ένα σύνολο σφαιρικού σχήματος. Ανάμεσα στους κόκκους, και για να είναι διακεκριμένα διαχωριζόμενοι, υπάρχει μια λεπτοτάτη μεμβράνη (μανδύας), η οποία τυλίγεται γύρω τους. Θα λέγαμε πως, στο ρόδι η φύση σμήλευσε- σαν σε μοντέλο –το μικρότερο σωματίδιο της ύλης. Εάν θέλουμε να φανταστούμε τον πυρήνα του ατόμου πώς είναι…, δεν έχουμε παρά να ιδούμε ένα ρόδι. Στο εσωτερικό της σφαίρας περιέχονται οι κόκκοι, αυτοί είναι τα πρωτόνια και τα νετρόνια του πυρήνα.
Στα ώριμα ρόδια το σκληρό κέλυφος (φλούδα) σκάει, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται ρωγμές. Τότε η φλούδα ανοίγει εύκολα και οι κόκκοι, οι οποίοι αποτελούν το εύγευστο φρούτο, απελευθερώνονται έτοιμοι πλέον για να φαγωθούν.
Το ρόδι, όπως και το μήλο, αντέχουν το ίδιο σε μια μακρόχρονη αποθήκευση. Για τον λόγο αυτόν διατηρείται ανέπαφο χωρίς να συρρικνωθεί ή να χαλάσει, αποθηκευμένο σε θερμοκρασία 0-5 οC. Μπορεί μάλιστα να μείνει για μια περίοδο 7 μηνών μέσα σε αυτή τη θερμοκρασία και με υγρασία 80 -85%, χωρίς να συρρικνωθεί ή να χαλάσει.
Παρά, αυτή την δελεαστική προτροπή της τεχνολογίας τροφίμων που απευθύνεται μάλλον σε ειδικούς των βιομηχανιών, εμείς συνιστούμε: το ρόδι, όπως και όλα τα φρούτα, να καταναλώνονται στην εποχή τους, διότι στις χαμηλές θερμοκρασίες, κοντά στο 0 οC, το νερό το οποίο περιέχεται στο ρόδι παγώνει, με αποτέλεσμα οι κρύσταλλοι πάγου να διαρρηγνύουν τα κύτταρα του και οι χυμοί τους να υφίστανται αλλοιώσεις. Το άλλο επικίνδυνο είναι ότι: έχοντας το ρόδι (και τα άλλα φρούτα ή λαχανικά) σε τέτοιο περιβάλλον, με το φαινόμενο που προαναφέραμε, δημιουργείται δίοδος προς το φρούτο εισαγωγής μικροβίων, τα οποία ζουν και αναπτύσσονται σε ψυχρό περιβάλλον (ψυχρόφιλα). Αυτά μολύνουν το φρούτο και το σαπίζουν.
Οι υποστηρικτές των συντηρημένων τροφίμων λένε πως έτσι τα ρόδια βελτιώνονται στην αποθήκευση, γίνονται πιο ζουμερά και πιο αρωματικά. Τούτο ισχύει, εφ όσον φυσικά οι συντηρητές έχουν λάβει τα μέτρα τους, με την προσθήκη αντισηπτικών και με την προστασία σε ατμόσφαιρα αδρανή χωρίς οξυγόνο (άζωτο ή διοξείδιο του άνθρακος).
Οι κόκκοι του ροδιού, καθώς διαθέτουν πολλές αποχρώσεις του ερυθρού χρώματος, όταν αναμειχθούν σε ένα πιάτο σαλατικών για παράδειγμα μαζί με ρόκα, μαρούλι (άις μπερκ), λάχανο, κ.ά. δεν έχουν απλά διακοσμητικό χαρακτήρα, αλλά και το κάνουν ακόμη πιο ελκυστικό λόγω της γεύσης τους, η οποία γεύση είναι ανάμειξη γλυκιάς και ελαφριάς ξινής..
Ο χυμός των ροδιών είναι επίσης ευχάριστος στη γεύση, και παραλαμβάνεται αφού αφαιρεθούν οι λεπτές μεμβράνες που καλύπτουν τους κόκκους. Η αφαίρεση του χυμού γίνεται με σύνθλιψη, όπως γίνεται και με το πορτοκάλι, αλλά συνιστάται και μια άλλη τεχνική ειδικά για το ρόδι. Μπορούμε δηλ. να έχουμε χυμό αφού θερμανθούν ελαφρά τα φρούτα. Στη συνέχεια κόβεται ο μίσχος, και από το άνοιγμα του ρέει ο χυμός.
Ο χυμός του ροδιού, λόγω της γλυκιάς του γεύσης και ένεκα της περιεκτικότητας των σακχάρων, χρησιμοποιείται και σε διάφορες εφαρμογές ζαχαροπλαστικής, ως πρόσθετο για την βελτίωση της γεύσης και του χρώματος. Για παράδειγμα, ο φρέσκος χυμός αναμειγνύεται με ζελατίνη για να προσδώσει γλυκύτητα, επίσης χρησιμοποιείται στα κέικ για τον ίδιο λόγο.
Τα ψημένα μήλα, το σιρόπι ροδιών κ.λπ. διακινούνται στο εμπόριο από σκευάσματα κυρίως εισαγόμενα, που φέρουν τον γενικό όρο «γρεναδίνη». Πομγκρανατε pomegranate=το ρόδι Granata στα Ισπανικά Grenade στα Γαλλικά και εξ αυτού πείρε το όνομα ο «γρεναδιέρος -οι», υποδηλώνει παλαιό σώμα Γάλλων στρατιωτών που σημαίνει ότι ο έχων, ο κρατών γρενάρ, (γρενάρ μεταφορικά είναι η χειροβομβίδα, επειδή εκρήγνυται σαν το ρόδι), (Εγκυκλοπαίδεια Υδρία).
Ορισμένοι οινοπαραγωγοί ανακάλυψαν στον χυμό του ροδιού το υλικό εκείνο, με το οποίο θα ήθελαν πολύ να προσδώσουν στο παραγόμενο κρασί, μια ιδιάζουσα γεύση καθώς και ξεχωριστές οργανοληπτικές ιδιότητες. Αναμειγνύουν, λοιπόν, τον χυμό του ροδιού, φτιάχνοντας ένα προϊόν που εμφανίζεται να έχει γλυκιά γεύση και χαρακτηριστικό άρωμα ροδιού και χρώμα ανάλογο, χωρίς απαραίτητα αυτό να είναι αποτέλεσμα της ζύμωσης των σταφυλιών της αμπέλου.
Η ωφελιμότητα του
Το ρόδι είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικές ενώσεις που μπορούν να εμποδίσουν την κακή χοληστερόλη LDL από την οξείδωση (American Journal of Clinical Nutrition, May 2000). Αυτή η υποβάθμιση του LDL είναι ένα αρχικό βήμα στην προσπάθεια για την ανάσχεση της ανάπτυξης της αθηροσκλήρωσης.
Επιπλέον, ο χυμός των ροδιών δρα όπως η ασπιρίνη, αφού, με λίγα λόγια, «βοηθά» να κρατηθούν τα αιμοπετάλια του αίματος σε τέτοια συγκέντρωση, ώστε να εμποδίζεται η διαμόρφωση τους στον σχηματισμό ανεπιθύμητων θρόμβων. Σε πρόσφατη έρευνα έχει διαπιστωθεί ότι,
220 mL (ένα ποτήρι νερού) χυμού ροδιών καθημερινά για τρεις μήνες, βελτίωσε το ποσό οξυγόνου που φτάνει στον καρδιακό μυ, για αυτούς που πάσχουν από στεφανιαίες καρδιακές παθήσεις (American Journal of the College of Cardiology, Sept. 2005).
Επίσης για το ίδιο θέμα η έρευνα έδειξε πολλά θετικά συμπεράσματα, σχετικά με το ότι οι ουσίες του ροδιού προλαμβάνουν τον καρκίνο του προστάτη ή επιβραδύνουν την αύξησή του, (Journal of Urology, July 2005). Κατά την διάρκεια πειραμάτων σε πειραματόζωα, η επεξεργασία με το εκχύλισμα ροδιών, καθυστέρησε την ανάπτυξη όγκων και βελτίωσε την επιβίωση τους (πρακτικά της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών, Σεπτέμβριος 26, 2005).
Άλλες ερευνητικές εκθέσεις προτείνουν ότι ο χυμός των ροδιών βοηθά στην ελαχιστοποίηση του κινδύνου του καρκίνου του μαστού.
Θρεπτικά συστατικά
Θρεπτικά συστατικά Μονάδες Τιμή σε
100 g. (γραμμάρια)
δείγματος
Νερό g 80,97
Ενέργεια -Θερμίδες kcal 68
Ενέργεια kj 285
Πρωτεΐνες g 0,95
Λιπίδια ολικά (λίπος) g 0,30
Υδατάνθρακες g 17,17
Ίνες φυτικές, ολικές g 0,6
Τέφρα g 0,61
Μέταλλα
Ασβέστιο, (Ca) mg 3
Σίδηρος, (Fe) mg 0,30
Μαγνήσιο, (Mg) mg 3
Φώσφορος, (P) mg 8
Κάλιο, (K) mg 259
Νάτριο, (Na) mg 3
Ψευδάργυρος, (Zn) mg 0,12
Χαλκός, (Cu) mg 0,070
Σελήνιο, (Se) mcg 0,6
Βιταμίνες
Βιταμίνη C, ασκορβικό οξύ ολικό mg 6,1
Θιαμίνη mg 0,030
Ριμποφλαβίνη mg 0,030
Νιασίνη mg 0,300
Παντοθενικό οξύ mg 0,596
Βιταμίνη B-6 mg 0,105
Φολέιτ (Folate), ολικό mcg 6
Φολικό οξύ mcg 0
Φολέιτ (Folate, food) mcg 6
Φολέιτ (Folat, DFE) mcg_DFE 6
Βιταμίνη B-12 mcg 0,00
Βιταμίνη A, IU IU 0
Βιταμίνη E mg_ATE 0,550
Λιπίδια
Λιπαρά οξέα ολικά (κορεσμένα) g 0,038
16:0 g 0,022
18:0 g 0,012
Λιπαρά οξέα ολικά (μονοακόρεστα) g 0,046
Λιπαρά οξέα ολικά (πολυακόρεστα) g 0,063
Χολυστερόλη (Cholesterol) mg 0
Φυτοστερόλες (Phytosterols) mg 17
Πηγή
USDA (United States Department of Agriculture ) Τμήμα Έρευνας για την διατροφή. Σταθερές αναφοράς. Αναφορά 14 Ιούλιος 2001
Α. Αλεξάκης
Alexandros_alexakis@yahoo.gr
