«Ός εάν θέλη γενέσθαι μέγας εν υμίν, έσται υμών διάκονος».
ΜΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ επιθυμίες που γεννιούνται συχνά στην καρδιά πολλών ανθρώπων είναι να διακριθούν. Να ξεχωρίσουν από τους άλλους. Ν’ ανέβουν ψηλά. Να πρωτεύσουν στην άμιλλα και το συναγωνισμό που δημιουργείται μέσα στον κοινωνικό στίβο. Και όσο η επιθυμία αυτή παραμένει μια ευγενής φιλοδοξία – ευγενής ως προς τα κίνητρα και έντιμη ως προς τα μέσα που χρησιμοποιούμε -, θα μπορούσαμε να τη δούμε σα μια θεμιτή επιδίωξη. Όταν όμως μεταβάλλεται σε αρχομανία και μεγαλομανία, που την υποδαυλίζει ένας άκρατος εγωισμός, και χρησιμοποιεί μέσα πονηρά και ανέντιμα, τότε είναι απαράδεκτη και κατακριτέα. Η σημερινή ευαγγελική περικοπή, τα όσα ο Κύριος μας διδάσκει στους μαθητές Του, έρχονται να φωτίσουν άπλετα το θέμα στο οποίο αναφερόμαστε. Μας υποδεικνύουν το δρόμο που οδηγεί στην πραγματική διάκριση και το αληθινό μεγαλείο.
Το αίτημα των δυο μαθητών.
Ο ΙΗΣΟΥΣ ΜΕ τους μαθητές Του ανεβαίνει για τελευταία φορά στα Ιεροσόλυμα. Και καθώς πλησιάζει ο χρόνος της σταυρικής Του θυσίας, ο Κύριος τους προετοιμάζει. Τους προλέγει όλα όσα έμελλε να ακολουθήσουν: τη σύλληψη και τη παράδοση Του στους αρχιερείς και τους γραμματείς, τη καταδίκη Του εις θάνατον, τα πάθη που θα υφίστατο, την τριήμερη Ανάσταση Του. Τι κρίμα όμως! Οι μαθητές, αφώτιστοι ακόμη από το Άγιο Πνεύμα, αδυνατούν να κατανοήσουν τα λόγια Του. Και όχι μόνον αυτό. Δυο απ’ αυτούς, ο Ιωάννης και ο Ιάκωβος, του ζητούν να καθήσουν δεξιά και αριστερά Του, όταν θα ανέβαινε, όπως λανθασμένα φρονούσαν, στον επίγειο βασιλικό θρόνο του Δαβίδ. Και οι άλλοι απόστολοι, ακούοντας το αίτημα τους, αρχίζουν να αγανακτούν εναντίον τους επειδή, αν ετιμώντο περισσότερο ο Ιωάννης και ο Ιάκωβος, οι ίδιοι θα παραγκωνίζονταν. Το περιστατικό δίνει την ευκαιρία στον Χριστό να διδάξει στους μαθητές Του μια καινούργια αντίληψη, αληθινά επαναστατική, για το πραγματικό μεγαλείο και την επιθυμία για διάκριση και ανάδειξη.
Ο ανέντιμος τρόπος ανάδειξης.
Ο ΚΥΡΙΟΣ, εν πρώτοις, απορρίπτει την επιβολή και την καταπίεση σαν μέσα αναδείξεως. Οι άρχοντες του κόσμου τούτου διακρίνονται και καταλαμβάνουν διάφορα αξιώματα με τη δύναμη ή την καταπίεση, με την τυραννία ή την ραδιουργία, με τη δημαγωγία και την κολακεία. «Οίδατε ότι οι δοκούντες άρχειν των εθνών κατεξουσιάζουσιν αυτών». Ανάλογες πρακτικές ακολουθούμε δυστυχώς και σήμερα. Και όχι μόνο για την κατάληψη μεγάλων αξιωμάτων αλλά και για μια απλή διάκριση ή μια συνηθισμένη προαγωγή. Τα μέσα που μετερχόμαστε πολλοί είναι εγωιστικά, σκοτεινά και ανέντιμα. Μπροστά στη δική μας εξέλιξη παραβλέπουμε κάθε αξιοκρατικό κανόνα. Υποσκάπτουμε το καλό όνομα των άλλων. Καταπατούμε το δίκαιο. Παρανομούμε. Ο Κύριος αρνείται αυτές τις μεθόδους. Καταδικάζει αυτόν τον τρόπο αναδείξεως. Απορρίπτει αξιώματα, πρωτεία και τιμές που αποκτώνται με ανέντιμα μέσα, με την καταπίεση και την εκμετάλλευση. Ταυτόχρονα κατακρίνει και την εγωπαθή και τυραννική άσκηση αξιωμάτων που τυχόν αναλαμβάνουμε.
Ο ευαγγελικός δρόμος της ταπεινώσεως και της προσφοράς.
ΚΑΙ ΤΙ ΜΑΣ προτείνει, λοιπόν; Ποιό δρόμο μας συνιστά; Ο Κύριος μας υποδεικνύει την εν αγάπη υπηρεσία των άλλων. Τη διακονία και την προσφορά χάριν των συνανθρώπων μας. «Εκείνος που θέλει να γίνει μεγάλος μεταξύ σας, πρέπει να γίνει υπηρέτης σας. Και όποιος από σας θέλει να είναι πρώτος, πρέπει να γίνει δούλος όλων». Στα λόγια αυτά του Χριστού μας συνοψίζεται η βαθιά αλλαγή που επέφερε στην αντίληψη των ανθρώπων για τα αξιώματα, τις τιμές και τα πρωτεία. Αληθινά μεγάλος δεν είναι αυτός που καταδυναστεύει κι εξουσιάζει, αλλά αυτός που αγαπά, και η αγάπη του αυτή τον κάνει να ταπεινώνεται και να γίνεται υπηρέτης των άλλων. Και πρώτος δεν γίνεται αυτός που κυριαρχείται από έναν άκρατο εγωισμό και τη μανία της φιλοδοξίας, αλλά αυτός που εν ονόματι της αγάπης καταδέχεται να γίνει δούλος των άλλων. Να θυσιάζεται για τους άλλους. Να προσφέρει τα πάντα για χάρη των άλλων. Για να γίνει αυτό όμως χρειάζεται να υπάρχει στην καρδιά μας η αγάπη και η ταπείνωση του Χριστού. Όποιος αγαπά πραγματικά, θυσιάζεται για τους
άλλους. Και όποιος ταπεινώνεται χάριν των άλλων, αυτός πράγματι εξυψώνεται. «Ο ταπεινών εαυτόν υψωθήσεται» (Λουκ. 18, 14).
Ο Χριστός ζωντανό υπόδειγμα όλων μας.
Ο ΚΥΡΙΟΣ ΔΕΝ περιορίζεται σε μια θεωρητική τοποθέτηση. Δεν μας δίνει απλώς κάποιες συμβουλές. Μας υποδεικνύει προπάντων τον ίδιο τον εαυτό Του ως ζωντανό υπόδειγμα και σε αυτό το σημείο, υπόδειγμα που όλοι εμείς οι μαθητές Του οφείλουμε να ακολουθήσουμε. «Και γαρ ο υιός του ανθρώπου ουκ ήλθε διακονηθήναι, αλλά διακονήσαι και δούναι την ψυχήν αυτού λύτρον αντί πολλών». Ο Χριστός για χάρη μας έλαβε μορφή δούλου: «εαυτόν εκένωσε μορφήν δούλου λαβών» (Φιλ. 2, 7). Έγινε άνθρωπος για να μας υπηρετήσει. Να υπηρετήσει την αδυναμία και την πτωχεία μας. «Εγώ δε ειμί εν μέσω υμών ως ο διακονών» (Λουκ. 22, 27). Έδωσε τη ζωή Του, θυσιάστηκε για τη δική μας σωτηρία. Έχουμε χρέος, λοιπόν, να βαδίσουμε στα ίχνη του Κυρίου μας. «Ο Χριστός έπαθε για χάρη σας», γράφει ο απόστολος Πέτρος, «και σας άφησε παράδειγμα, για να ακολουθήσετε τα ίχνη Του» (Α’ Πετρ. 2, 21).
Αδελφοί μου, Ο δρόμος του αληθινού μεγαλείου είναι ο δρόμος της θυσίας. Υψώνεται κανείς όταν ταπεινώνεται. Διακρίνεται όχι όταν διεκδικεί εν ονόματι της φιλαυτίας και της φιλοδοξίας του, αλλά όταν προσφέρει στο όνομα της εν Χριστώ αγάπης. Πρωτεύει, όταν μάθει να υπηρετεί με αυταπάρνηση και ανιδιοτέλεια τους άλλους.
Σχόλια του Μητροπολίτου Νέας Σμύρνης Συμεών από το βιβλίο του << Κηρύξατε >>.
Παράβαλε και:
Κυριακή Ε. των Νηστειών: η Ευαγγελική Περικοπή της Θ. Λ., Ομιλία Βασιλείου επισκ. Σελευκείας, εις το, ιδού αναβαίνομεν εις Ιεροσόλυμα.
Κυριακή Ε’ των Νηστειών: Το αίτημα των γιών του Ζεβεδαίου – Ιερομ. Κοσμά του Δοχειαρίτου.
Κυριακή Ε. των νηστειών, μνήμη της Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας: Υμνολογική εκλογή.
Κυριακή Ε των νηστειών: το Αποστολικόν Ανάγνωσμα της Θ. Λ., η φωτιά, λόγος του αειμνήστου Μητροπ. Νικαίας Γεωργίου Παυλίδου.
Λόγος εις την Ε’ Κυριακή των Νηστειών, περί του φόβου του Θεού – Αγίου Λουκά Αρχιεπισκ. Κριμαίας.
Του Οσίου πατρός ημών Γρηγορίου του Παλαμά – ομιλία ΙΓ’, εις την πέμπτην Κυριακήν των νηστειών.
Λόγος εις την Οσίαν Μαρίαν την Αιγυπτίαν.
Βίος της Οσίας Μητρός ημών Μαρίας της Αιγυπτίας – Οσίου Πατρός ημών Σωφρονίου, Πατριάρχου Ιεροσολύμων.
07 Απριλίου – πέμπτη Κυριακή των νηστειών, μνήμη του Οσίου πατρός ημών Σάββα του εν Καλύμνω: Βίος, Ακολουθία.
Η οσία πόρνη, το θαύμα της μετάνοιας – Μοναχού Μωυσέως του αγιορείτου.
Η Οσία Μαρία η Αιγυπτία – ηχογραφημένη ομιλία του Γέροντος Εφραίμ, Δικαίου Ι. Σκήτης Αγ. Ανδρέου Καρυών Αγίου Όρους (αρχείο ήχου, mp3).
