«Δεύτε ίδετε άνθρωπον ός ειπέ
μοι πάντα όσα εποίησα μήτι
ούτός εστιν ο Χριστός;»
(Ιωάν. 4, 29)
Το Ευαγγέλιο αγαπητοί μου, μιλάει σήμερα για τη Σαμάρεια. Τί ήταν η Σαμάρεια; Ήταν μιά από τις τέσσερις επαρχίες, που ήταν χωρισμένο το κράτος τού Ισραήλ. Ήταν μεταξύ της Ιουδαίας και της Γαλιλαίας. Οι κάτοικοί της στην αρχή ήταν Ιουδαίοι, που είχαν την καταγωγή τους από τη γενιά τού Ιακώβ. Αλλά στα 721 π.Χ. έγινε στην επαρχία αυτή μεγάλη αναστάτωση. Ειδωλολάτρης βασιλιάς νίκησε τούς Ιουδαίους, κατέκτησε την επαρχία κ’ έφερε δικούς του ανθρώπους από το βασίλειό του. Τους εγκατέστησε στα σπίτια και στα χωράφια της Σαμαρείας. Έτσι οι άποικοι ειδωλολάτρες ανακατεύτηκαν με τους Ιουδαίους, που είχαν απομείνει. Κι από το ανακάτεμα αυτό ξένων και εντοπίων βγήκε ένας λαός αλλόκοτος, που δεν ήταν ούτε 100% ειδωλολάτρες ούτε 100% Ιουδαίοι. Τα έθιμά τους άλλα μεν ήταν παρμένα από την ειδωλολατρική θρησκεία, άλλα δε από την ιουδαϊκή θρησκεία. Γι’ αυτό το λόγο οι γνήσιοι Ιουδαίοι, που κατοικούσαν στις άλλες επαρχίες, μισούσαν και αποστρέφονταν τους Σαμαρείτες. Τους θεωρούσαν νόθα παιδιά του Ισραήλ. Γάμοι μεταξύ τους δεν γίνονταν, καλημέρα δεν έλεγαν· και οι Ιουδαίοι, για να μην περάσουν από τα χωριά τους, αναγκάζονταν να κάνουν ολόκληρο γύρο για να πάνε στη Γαλιλαία. Και οι Σαμαρείτες τα ίδια σχεδόν αισθήματα έτρεφαν για τους Ιουδαίους. Επειδή δε οι Ιουδαίοι δεν τους άφηναν να πηγαίνουν στο ναό του Σολομώντος, έκτισαν δικό τους ναό πάνω σ’ ένα βουνό, που το έλεγαν Γαριζίν. Και μέχρι σήμερα υπάρχουν Σαμαρείτες, αλλά πολύ λίγοι.
***
Το Ευαγγέλιο σήμερα μας λέει, ότι υπήρχε μιά πόλι της Σαμαρείας, που ωνομαζόταν Συχάρ. Λίγο έξω απ’ τη πόλι αυτή ήταν ένα περίφημο πηγάδι. Λεγόταν «το πηγάδι τού Ιακώβ». Οι κάτοικοι της Συχάρ καμμιά ιδέα δεν είχαν για το Χριστό. Ζούσαν με τα έθιμά τους. Στις μεγάλες γιορτές ανέβαιναν στο βουνό Γαριζίν, έσφαζαν ζώα, πρόσφεραν θυσίες, και λάτρευαν το Θεό. Κανείς δεν πήγε εκεί να τούς διδάξη και να τους διαφωτίση. Σκοτάδι θρησκευτικό και ηθικό βασίλευε όχι μόνο στην πόλι Συχάρ, αλλά και σ’ όλη την επαρχία της Σαμαρείας.
Αλλά νά, τώρα πολλοί από τούς κατοίκους της πόλεως Συχάρ, άνδρες καί γυναίκες, πιστεύουν στο Χριστό. Πιστεύουν καλύτερα από τους Ιουδαίους. Πιστεύουν και διαλαλούν την πίστι τους. Πιστεύουν κι’ είνε γεμάτοι χαρά καί αγαλλίασι. Πώς ἔγινε το θαύμα αυτό; Πώς άνθρωποι γεμάτοι από προλήψεις και δεισιδαιμονίες, άνθρωποι πού ζούσαν στο σκοτάδι, γνώρισαν την αλήθεια και είδαν το φως; Πώς; Το λέει το Ευαγγέλιο.
Μιά γυναίκα τους πήρε και τούς πήγε στο Χριστό. Μιά γυναίκα από τον τόπο τους. Μιά γυναίκα αμαρτωλή. Είχε παντρευτή τέσσερις φορές καί ζούσε παράνομα με έναν πέμπτο άντρα. Αυτή η αμαρτωλή γυναίκα, που όλοι την αποστρέφονταν για την αμαρτωλή ζωή της, αυτή απότομα άλλαξε, μετανοήσε και πίστεψε στο Χριστό.
Πώς; Έφυγε από τη Σαμάρεια και πήγε στην Ιουδαία, πήγε στα Ιεροσόλυμα καί στα άλλα μέρη όπου δίδασκε καί κήρυττε ο Χριστός; Όχι Δεν πήγε η Σαμαρείτισσα στο Χριστό. Ο Χριστός πήγε στη Σαμαρείτισσα. Ο Χριστός; Ναί, ο Χριστός. Ο Χριστός αγαπούσε όλο τον κόσμο, και ήθελε όλοι οι άνθρωποι να πιστέψουν στον αληθινό Θεό. Θεός ήταν, αλλά φόρεσε σάρκα και έγινε άνθρωπος. Ως Θεός ο Χριστός γνώριζε, ότι σ’ εκείνη τη δυστυχισμένη χώρα της Σαμάρειας υπήρχε ένα διαμάντι. Διαμάντι, που είχε πέσει μέσα στη λάσπη, και κανένας δεν το πρόσεχε. Διαμάντι ήταν αυτή η αμαρτωλή γυναίκα, η Σαμαρείτισσα. Παρ’ όλη την κατάπτωσι και τη διαφθορά της, μέσα της έκρυβε κάτι το πολύτιμο. Ερχόταν ώρα που σιχαινόταν τον εαυτό της. Έβλεπε πόσο χαμηλά είχε πέσει. Ποθούσε μιά ανώτερη ζωή. Ποθούσε να γνωρίση την αλήθεια.
Και ο Χριστός, που γνωρίζει τις καρδιές των ανθρώπων, ξεκίνησε από μακριά βαδίζοντας με τα πόδια χιλιόμετρα πολλά. Ήταν εποχή που ο ήλιος έκαιγε τις πέτρες, και ήρθε καταμεσήμερο και κάθησε κοντά στην πηγή τού Ιακώβ. Ήταν κουρασμένος και διψασμένος. Έρημος ο τόπος. Καμμιά ψυχή δεν φαινόταν. Την ώρα εκείνη ήρθε και η Σαμαρείτισσα να πάρη νερό. Ο Χριστός άνοιξε συζήτησι μαζί της. Μιά συζήτησι, που δεν μπορούμε στο λίγο χώρο τού άρθρου αυτού να την διηγηθούμε και να την εξηγήσουμε, όπως την εξήγησαν οι διδάσκαλοι και πατέρες της Εκκλησίας. Μόνο τόσο λέμε εδώ, ότι τα λόγια πού είπε ο Χριστός σαν μια λεπτή βροχή έπεφταν στην ψυχή της Σαμαρείτισσας, που διψούσε την αλήθεια. Και η αμαρτωλή αυτή γυναίκα, που για πρώτη φορά στη ζωή της άκουγε τέτοια λόγια και έβλεπε ένα τέτοιο ενδιαφέρον για τη σωτηρία της, πίστεψε στο Χριστό.
Πήγε να πάρη νερό, και βρήκε το αθάνατο νερό. Τι δροσιά, τι ανάπαυσι, τι χαρά είνε ο Χριστός! Και μιά επιθυμία φούντωσε τώρα μέσα της. Θέλει όλοι οι συγχωριανοί της, όλες οι γυναίκες και όλοι οι άντρες, να γνωρίσουν και να πιστέψουν στο Χριστό. Γι’ αυτό αφήνει τη στάμνα της στην πηγή και πηγαίνει στην πόλι και ειδοποιεί όλο τον κόσμο. «Ελάτε», τους λέει, «ελάτε να δήτε έναν άνθρωπο, που μου είπε πρωτάκουστα πράγματα, που μου φανέρωσε τα μυστικά της ζωής μου. Ελάτε να τον γνωρίσετε. Ελάτε να τον ακούσετε. Αξίζει τον κόπο. Μη χάσετε τέτοια ευκαιρία, γιατί περαστικός είνε και θα φύγη. Ελάτε, παρακαλώ· και μόνοι σας, άμα τον δήτε και τον ακούσετε, θα κρίνετε ποιός είνε. Για μένα δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι είνε ο Χριστός, είνε ο Μεσσίας. Είνε αυτός, που περίμεναν με τόση λαχτάρα οι άνθρωποι…»
Έδωσαν μεγάλη σημασία στα λόγια της γυναίκας οι συγχωριανοί της. Τα έλεγε όχι με κρύα αλλά με ζεστή καρδιά. Πολλοί βγήκαν από τη πόλι καί πήγαν στο Χριστό. Είχαν κι αυτοί πόθο, να γνωρίσουν την αλήθεια. Και ο Χριστός βλέποντας τον πόθο τους, έμεινε δυό μέρες μαζί τους. Πολλοί απ’ αυτούς πίστεψαν στο Χριστό και έλεγαν στη Σαμαρείτισσα· «Πιστεύουμε στο Χριστό όχι γιατί μας το είπες συ, αλλά γιατί αυτά πού ακούσαμε με τ’ αυτιά μας και είδαμε με τα μάτια μας αυτές τις δυό μέρες, μας έκαναν να πιστέψουμε, ότι ο άνθρωπος αυτός είνε ο Χριστός, ο αληθινός Σωτήρας τού κόσμου».
***
Τι διδασκόμαστε, αγαπητοί μου; Να μιμηθούμε κ’ εμείς τη Σαμαρείτισσα. Να πιστέψουμε κ’ εμείς στο Χριστό, όπως πίστεψε εκείνη. Να πιστέψουμε με όλη την καρδιά μας. Να μετανοήσουμε, ν’ αφήσουμε την αμαρτωλή ζωή. Να τρέξουμε κ’ εμείς, σαν τη Σαμαρείτισσα, να πάμε να βρούμε τους ανθρώπους της Σαμάρειας, τους ανθρώπους δηλαδή που είνε γεμάτοι προλήψεις και δεισιδαιμονίες, που δεν γνωρίζουν το Χριστό, τους ανθρώπους που δεν δοκίμασαν πόσο όμορφη και γλυκειά είνε η ζωή κοντά στο Χριστό. Οι άνθρωποι αυτοί δεν κατοικούν μακριά μας. Δεν είνε ανάγκη να βαδίσουμε χιλιόμετρα για να τους βρούμε. Όχι. Είνε κοντά μας. Είνε οι φίλοι μας. Είνε οι συγγενείς μας. Είνε οι συγχωριανοί μας. Είνε ίσως ο πατέρας, ο σύζυγος, τα παιδιά. Σ’ όλους αυτούς να πούμε τό λόγο της Σαμαρείτισσας῾ «Ελάτε στο Χριστό». Κι όταν έρθουν κοντά στο Χριστό, μόνοι τους πιά θα πεισθούν, ότι ο Χριστός είνε ο αληθινός Σωτήρας τού κόσμου.
Από το βιβλίο: Επισκόπου Αυγουστίνου Ν. Καντιώτου, Μητροπολίτου Πρ. Φλωρίνης: Κυριακή. Σύντομα κηρύγματα επί των Ευαγγελικών περικοπών.
Έκδοσις Ορθοδόξου Ιεραποστολικής Αδελφότητος «Ο Σταυρός»
Η/Υ επιμέλεια Αικατερίνας Κατσούρη.
Παράβαλε και:
Κυριακή της Σαμαρείτιδος: Αγίου Ρωμανού του Μελωδού – Κοντάκιον εις την Σαμαρείτιδα.
Κυριακή της Σαμαρείτιδος: η Ευαγγελική περικοπή της Θ. Λ., ομιλία Αγ. Γρηγορίου του Παλαμά, υμνολογική εκλογή.
Κυριακή της Σαμαρείτιδος: το Αποστολικόν Ανάγνωσμα της Θ. Λ., «το Τιμημένο Όνομα», λόγος του αειμνήστου Μητροπ. Νικαίας Γεωργίου Παυλίδου.
Η στάμνα της Σαμαρείτιδος – Αρχιμ. Χριστοδούλου Φάσσου.
Του Οσίου πατρός ημών Γρηγορίου του Παλαμά – ομιλία ΙΘ., «εις το κατά την Σαμαρείτιδα του Χριστού Ευαγγέλιον».
Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς – ομιλία εις την τετάρτην Κυριακήν μετά το Πάσχα, Κυριακή της Σαμαρείτιδος.
Κυριακή της Σαμαρείτιδος (videos).
Κυριακή της Σαμαρείτιδος: στο πηγάδι του Ιακώβ, οι ψυχές περιμένουν.
Το Πνεύμα της Αληθείας – Ιωάννη Καραβιδόπουλου, Ομότ. Καθηγητού Θεολογικής σχολής του Α.Π.Θ.
Κυριακή της Σαμαρείτιδος: Η Αληθινή Λατρεία – Μητροπ. Νέας Σμύρνης Συμεών.
Ηχογραφημένη ομιλία στο Αποστολικό Ανάγνωσμα της Κυριακής της Σαμαρείτιδος – Μακαριστού Αρχιμ. Π. Αθανασίου Μυτιληναίου.
Του Οσίου πατρός ημών Ιωάννου του Χρυσοστόμου – ομιλία εις το «ο μεν θερισμός πολύς, οι δε εργάται ολίγοι».
Του Οσίου πατρός ημών Ιωάννου του Χρυσοστόμου – ομιλία εις το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον, ΛΒ’, (Ιω. Δ, 13 – 20), συνομιλία του Κυρίου με την Σαμαρείτιδα(Β.).
Του Οσίου πατρός ημών Ιωάννου του Χρυσοστόμου – ομιλία εις το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον, ΛΓ’, (Ιω. Δ, 21-27), συνομιλία του Κυρίου με την Σαμαρείτιδα (Γ.).
Η Συνάντηση του Χριστού με την Σαμαρείτιδα – Γεωργίου Μαντζαρίδη.
Η ορεινή γυνή – Φώτη Κόντογλου.
