Βίος της Αγίας Σοφίας και των τρειών θυγατέρων της Πίστεως, Ελπίδος, Αγάπης, των οποίων η Εκκλησία μας τιμά την μνήμη στις 17 Σεπτεμβρίου.
Μαρτύρησαν στα χρόνια του αυτοκράτορος Αδριανού (117 – 138). Η μητέρα Σοφία, τίμια και θεοσεβής γυναίκα, γρήγορα χήρεψε, και με τις τρεις κόρες της ήλθε στη Ρώμη. Εκεί καταγγέλθηκαν ως φημισμένες χριστιανές. Τότε ο αυτοκράτορας πληροφορήθηκε ότι οι τέσσερις γυναίκες ήταν πράγματι χριστιανές, και διέταξε να τις συλλάβουν. Αφού απομόνωσαν τη μητέρα, άρχισαν να ανακρίνουν τις κόρες.
Πρώτη παρουσιάστηκε στο βασιλιά η δωδεκάχρονη Πίστη. Με δελεαστικούς λόγους ο Αδριανός προσπάθησε να πείσει την Πίστη να αρνηθεί το Χριστό, ενώ θα της χορηγούσε τα πάντα, όπως της έλεγε, για να ζήσει ευτυχισμένη ζωή. Αντιμετώπισε όμως το άκαμπτο φρόνημα της νεαρής. Τα λόγια της Αγίας Γραφής αποτέλεσαν δυναμική απάντηση της Πίστεως: (Χριστώ συνεσταύρωμαι, ζώ δέ ουκέτι εγώ, ζή δέ εν εμοί Χριστός. Ο δέ νύν ζώ εν σαρκί, εν πίστει ζώ τη του υιού του Θεού του αγαπήσαντός με, και παραδόντος εαυτόν υπέρ εμού.) (Γαλ. 2: 20) δηλαδή «ζω εμπνεόμενη από την πίστη μου στον Χριστό, που με αγάπησε και έδωσε τον εαυτό Του για τη σωτηρία μου». Τότε, μετά από βασανιστήρια, την αποκεφάλισαν.
Επίσης με τα λόγια της Αγίας Γραφής απάντησε και η δεκάχρονη Ελπίδα, όταν την ρώτησαν αν αξίζει να υποβληθεί σε τέτοια βασανιστήρια: (εις τούτο γάρ και κοπιώμεν και ονειδιζόμεθα, ότι ηλπίκαμεν επι Θεώ ζώντι, ός εστι σωτήρ πάντων ανθρώπων, μάλιστα πιστών.) (Α΄ Τιμοθ. 4:10). Δηλαδή, «ναι, διότι έχουμε στηρίξει τις ελπίδες μας στον ζωντανό Θεό, που είναι σωτήρ όλων των ανθρώπων, και ιδιαίτερα των πιστών». Αμέσως τότε και αυτή αποκεφαλίστηκε.
Αλλά δεν υστέρησε σε απάντηση και η εννιάχρονη Αγάπη. Είπε ότι η ύπαρξή της είναι στραμμένη «εις την αγάπην του Θεού και εις την υπομονήν του Χριστού.) (Β. Θεσσαλ. 3: 5). Βέβαια δεν άργησαν να αποκεφαλίσουν και αυτή.
Περήφανη για τα παιδιά της η Σοφία, ενταφίασε με τιμές τις κόρες της, και παρέμεινε για τρεις μέρες στους τάφους τους, παρακαλώντας το Θεό να την πάρει κοντά του. Ο Θεός άκουσε την προσευχή της, και η Σοφία παρέδωσε το πνεύμα της δίπλα στους τάφους των παιδιών της.
ΠΗΓΗ
www.xfe.gr
Υμνολογική εκλογή.
Απολυτίκια
Της Αγίας. Ήχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε. Γερασίμου.
Σοφία εκθρέψασα, κατά την κλήσιν σεμνή, τας τρεις θυγατέρας σου, ταύτας προσάγεις Χριστώ, αθλήσεως σκάμμασιν’ όθεν της άνω δόξης, συν αυταίς κοινωνούσα, πρέσβευε τω Σωτήρι, καλλιμάρτυς Σοφία, δούναι τοις σε τιμώσι, χάριν και έλεος.
Σεμνή Σοφία, αφού εξέθρεψες σύμφωνα με την πίστη τις τρεις θυγατέρες σου, τις οδήγησες και τις προσέφερες στον Χριστό μέσα από τους μαρτυρικούς αγώνες. Τώρα αφού απολαμβάνεις την άνω ουράνια δόξα μαζί τους, καλλιμάρτυς Σοφία, πρέσβευε στον Σωτήρα να δώσει σε όσους σε τιμούν χάρη και έλεος.
Έτερον. «Ήχος πλ. α’. Τον συνάναρχον Λόγον. Γερασίμου.
Ως ελαία κατάκαρπος ανεβλάστησας, εν ταϊς αυλαίς του Κυρίου Σοφία Μάρτυς σεμνή, και προσήγαγες Χριστώ καρπόν ηδύτατον, τους της νηδύος σου βλαστούς, δι’ αγώνων ιερών, Αγάπην τε και Ελπίδα, και την θεόφρονα Πίστιν’ μεθ’ ων δυσώπει υπέρ πάντων ημών.
Σαν κατάκαρπη ελιά βλάστησες στις αυλές του Κυρίου και Θεού, σεμνή μάρτυς Σοφία. Έτσι, προσέφερες στον Θεό με ιερούς αγώνες, γλυκύτατους καρπούς, τα παιδιά σου: την Πίστη, την Ελπίδα και την Αγάπη. Τώρα λοιπόν μαζί με αυτές παρακάλεσε τον Θεό για όλους μας.
Απολυτίκιον. Ήχος α’. Του λίθου σφραγισθέντος.
Τας τρεις ενδοξους παρθένους, τα της Σοφίας βλαστήματα, Πίστιν, Ελπίδα, Αγάπην, ύμνοις ενθέοις τιμήσωμεν’ ρωσθείσαι γαρ δυνάμει του Σταυρού, υπήνεγκαν βασάνους αλγεινός, και τω ξίφει εκτμηθείσαι τας κεφαλάς, μαρτυρικοίς εστέφθησαν στεφάνοις. Δόξα τω ενισχύσαντι αυτάς, δόξα τω ταύτας δοξάσαντι, δόξα τω ενεργούντι δι’ αυτών πάσιν ιάματα.
Ελάτε, με ένθεους ύμνους να τιμήσουμε τις τρεις ένδοξες παρθένες, την Πίστη, την Ελπίδα και την Αγάπη, γιατί αφού ενδυναμώθηκαν από την δύναμη του σταυρού, υπέφεραν βασανιστήρια που προξενούσαν φοβερούς πόνους. Αφού μάλιστα υπέμειναν και τον αποκεφαλισμό, στεφανώθηκαν με μαρτυρικά στεφάνια. Δόξα σε Αυτόν που τις ενίσχυσε στο μαρτύριο, δόξα σε Αυτόν που τις εδόξασε, δόξα σε Αυτόν που χαρίζει με τις πρεσβείες τους θεραπείες σε όλους.
Κοντάκιον. Ήχος α’. Χορός αγγελικός.
Σοφίας της σεμνής, ιερώτατοι κλάδοι, η Πίστις και Ελπίς, και Αγάπη δειχθείσαι, σοφίαν απεμώραναν, των Ελλήνων εν χάριτι’ και αθλήσασαι, και νικηφόροι φανείσαι, στέφος άφθαρτον, παρά του πάντων Δεσπότου, Χριστού ανεδήσαντο.
Από τη σεμνή Σοφία αναδείχθηκαν σαν άλλοι ιερότατοι κλάδοι η Πίστη και η Ελπίδα και η Αγάπη, και απέδειξαν με την Χάρη του Θεού, πως η σοφία των φιλοσόφων ήταν κυριολεκτικώς ανοησία. Αφού λοιπόν αγωνίσθηκαν και νίκησαν, δέχθηκαν από τον Θεό άφθαρτο στεφάνι.
Ο Οίκος
Ότε εις πάντα τα πέρατα, το αθέμιτον εξελήλυθε πρόσταγμα,
θύειν ειδώλοις και σπένδεσθαι, και βωμούς δαιμόνων, και ναούς ευτρεπίζεσθαι, προς ανθρώπων απώλειαν’ τότε αι πανεύφημοι και καλλιπάρθενοι, ως αστέρες εξέλαμψαν, ζόφον αθεϊας και αγνωσίας ελαύνουσαι’ και φέγγος ευσεβείας εν ταις καρδίαις των πιστών υπανάπτουσαι, τρανώς ανεβόων’ θεός μέγιστος εστίν ο σταυρωθείς βουλήματι, και αναστάς τριήμερος, εν ω καί καυχώμεθα’ όθεν και επαξίως, στέφος άφθαρτον παρά Χριστού ανεδήσαντο.
Όταν κυκλοφόρησε σε όλη την οικουμένη το παράνομο διάταγμα, να κτίζονται δηλ. ναοί στα είδωλα και στους δαίμονες, να γίνονται σπονδές και θυσίες γι’ αυτούς, και να θανατώνονται άνθρωποι, αν δεν τους προσκυνούσαν, τότε οι πανένδοξες και καλλιπάρθενες σαν αστέρια μέσα στον κόσμο έλαμψαν, και έλεγξαν το σκοτάδι της αθείας και της αγνοίας, ανάβοντας το φως της ευσεβείας στις ψυχές των πιστών, και διακηρύττοντας πως ο Χριστός είναι ο μέγιστος Θεός που με τη θέλησή Του σταυρώθηκε και αναστήθηκε την Τρίτη ημέρα, για τον οποίο και καυχώμαστε. Να γιατί επάξια έλαβαν από τον Χριστό στεφάνι άφθαρτο.
Συναξάριον
Τη ΙΖ’ του αυτού μηνός (Σεπτεμβρίου) μνήμη των Αγίων Μαρτύρων και καλλι¬νίκων Παρθένων Πίστεως, Ελπίδος και Αγάπης, και της μητρός αυτών Σοφίας.
Στίχοι. Τη προς σε πίστει Πίστις, Ελπίς, Αγάπη, Αι τρεις,
Τριάς, κλίνουσιν αυχένας ξίφει.
Εβδομάτη δεκάτη Αγάπην τάμον, Ελπίδα, Πίστιν.
Παράδοξο είναι που οι τρεις, η Πίστη, η Ελπίς και η Αγάπη με πίστη κλίνουν το κεφάλι στον αποκεφαλισμό για χάρη Σου, Αγία Τριάς, παρά το ότι είναι μικρά παιδιά.
Κατά την δεκάτη εβδόμη του μηνός απεκεφάλισαν την Πίστη, την Ελπίδα και την Αγάπη.
Τη αυτή ημέρα, μνήμη της Αγίας Μάρτυρος Αγαθοκλείας.
Στίχοι. Αγαθόκλεια πυρ επ’ αυχένας φέρει,
Δεινής πλάνης φλέγουσα δεινόν αυχένα.
Τη αυτή ημέρα, μνήμη των Αγίων Μαρτύρων Μαξίμου, θεοδότου και Ασκληπιοδότης.
Στίχοι. Μιά γυναικί, και νεανίσκοις δύο,
Προς την τομήν ην καρδιών ζέσις μία.
Τη αυτή ημέρα, μνήμη της αγίας Λουκίας, και Γεμινιανού του υιού αυτής και Μάρτυρος.
Στίχοι. Ειρηνικώς ση, Χριστέ, δούλη Λουκία,
Ειρηνικόν μετήλθεν όντως εις τόπον.
θάρσους ό Μάρτυς Γεμινιανός γέμων,
Τομήν υπέστη καρτερώς την εκ ξίφους.
Τη αυτή ημέρα, μνήμη της αγίας Μάρτυρος θεοδότης.
Στίχοι. Την θεοδότην προς ξίφος τεθηγμένον,
Ποιεί πρόθυμον ή θεόσδοτος χάρις.
Η Θεοδότη προχώρησε προς το μαρτύριο του αποκεφαλισμού, επειδή την έκανε πρόθυμη η χάρη που δόθηκε από τον Θεό.
Τη αυτή ημέρα, μνήμη των Αγίων εκατόν Μαρτύρων.
Στίχοι. Δεκάς δεκαπλή Μαρτύρων Αιγυπτίων,
Μιά κεφαλάς τέμνεται προθυμία.
Οι εκατό Αιγύπτιοι μάρτυρες με προθυμία αποκεφαλίζονται για τον Χριστό.
Εις τους Αγίους Πηλέα και Νείλον, τους Επισκόπους:
Στίχ. Έπους ό Πηλεύς που μέγας προς Πηλέα,
Νείλω συνεισβαίνονται και πυρός μέσον.
Εις τους εν Παλαιστίνη Ν’ Μάρτυρας:
Στίχοι. θεοφρονούντες άνδρες εξ ευβουλίας,
Πυρός καταφρονούσιν εξ ευτολμίας.
Εις τους Αγίους Πατερμούθιον και Ηλίαν:
Στίχοι. Πατερμούθιος εμπεσών τη καμίνω,
Προς ζήλον ίσον οτρύνει τον Ήλίαν.
Τη αυτή ημέρα, μνήμη των Αγίων Μαρτύρων Χαραλάμπους, Παντολέοντος και της συνοδίας αυτών. Τελείται δε η τούτων σύναξις εν τω Μαρτυρείω αυτών, τω όντι εν τω Δευτέρω.
Στίχοι. Χαίρων υπήρχε προς σφαγήν Χαραλάμπης»
Και Παντολέων προς μάχαιραν ην λέων.
Με χαρά ο Χαραλάμπης αντιμετώπιζε την σφαγή και ο Παντολέων σαν λιοντάρι στάθηκε απέναντι στο ξίφος.
Τη αυτή ημέρα, μνήμη των αγίων Ιερομαρτύρων Ηρακλείδου και Μύρωνος, Επισκόπων Ταμάσου της Κύπρου.
Στίχοι. Πυρά τεθέντες Ηρακλείδης και Μύρων,
Χριστώ προσηνέχθησαν ως οσμή μύρου.
Αφού τοποθετήθηκαν πάνω στην πυρά ο Ηρακλείδης και ο Μύρων, προσφέρθηκαν στον Χριστό σαν οσμή μύρων.
Ταις αυτών Αγίαις πρεσβείαις, Χριστέ ο θεός, ελέησον ημάς.
Αμήν.
Εξαποστειλάριον. Ο ουρανόν τοις άστροις.
Τω της Τριάδος Κόραι, πυρούμεναι αϊ τρεις ζήλω, των αρετών τη τριάδι, Ελπίδι, Πίστει, Αγάπη, προσκείμενοι ομωνύμως, ηλόγησαν των βασάνων.
Οι τρεις κόρες, η Πίστη, η Ελπίδα και η Αγάπη, φλέγονταν από τον ζήλο της αγάπης για την Αγία Τριάδα, και είχαν πλησιάσει στις τρείς αρετές που φέρουν τα ονόματα τους. Έτσι δεν έδωσαν σημασία στα βασανιστήρια.
Απόδοση, Ελένης Χρήστου.
Ασματική Ακολουθία εις τιμήν και μνήμην των Αγίων Μαρτύρων: Σοφίας, Πίστεως, Ελπίδος και Αγάπης. zip
