Πέντε φορές το χρόνο καθιερώθηκε να πανηγυρίζει λαμπρότατα ο Ιερός Ναός της Μεγαλόχαρης της Τήνου.
Στις 30 Ιανουαρίου, ημέρα επετείου της θαυμαστής Ευρέσεως της πάνσεπτης Εικόνας, κατά τις 3 μετά το μεσημέρι της παραμονής ηχούν χαρμόσυνα οι καμπάνες του Ναού της Μεγαλόχαρης και όλων των άλλων ορθόδοξων Ναών της πόλεως, καλώντας τους πιστούς στην ωραία και συγκινητική πανήγυρη. Στο προσκλητήριο αυτό σκιρτά κάθε Τηνιακός, σ’ όποιο μέρος της γης κι αν βρίσκεται, κι όσοι μένουν ή ήρθαν στο νησί, για να εορτάσουν το μεγάλο γεγονός, σπεύδουν να συνοδεύσουν τη λιτάνευση της Εικόνας από τον άνω Ναό στον κάτω, της Ζωοδόχου Πηγής ή Ευρέσεως, να ψελλίσουν με το χορό των ψαλτών «το Άξιον εστί…» και να παραστούν στην κατανυκτική ακολουθία του Εσπερινού.
Το πρωί της επομένης η Φιλαρμονική του Ι. Ιδρύματος διασχίζοντας τους δρόμους της πόλεως παιανίζει τον εορταστικό ύμνο «Δεύτε, Τήνιοι πολίται…» ενώ οι κωδωνοκρουσίες των Ναών μεταδίδουν το λαμπροφόρο μήνυμα της μεγάλης εορτής. Στις 7 το πρωί τελείται η ακολουθία του Όρθρου και η πανηγυρική Θ. Λειτουργία προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σύρου, Τήνου κ.λ.π. Μετά το τέλος συνεχίζονται οι εορταστικές εκδηλώσεις στο Πνευματικό Κέντρο, όπου ο Πρόεδρος του Ι. Ιδρύματος παρουσιάζει τον απολογισμό της Διοικήσεως του λήξαντος έτους και εκθέτει το πρόγραμμα της για το επόμενο έτος.
Στις 3 μετά το μεσημέρι επακολουθεί η λιτάνευση της Αγίας Εικόνας στα δρομάκια της παλιάς χώρας (πόλις Αγίου Νικολάου) και μυστικά οι πιστοί αναβιώνουν τα γεγονότα της 30ης Ιανουαρίου του 1823. Η πομπή σταματά στην εξέδρα, όπου τελείται δέηση υπέρ των ευλαβών Προσκυνητών της Αγίας Εικόνας και πάντων των εις την ξένην διαβιούντων Τηνίων αδελφών μας, των οποίων η ικετήρια σκέψη και ευλαβική προσευχή στρέφεται με κατάνυξη στο γενετήριο Νησί τους, και εκφωνείται ο πανηγυρικός της ημέρας από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη μας, ακολούθως δε επιστρέφει στον άνω Ναό, ενώ οι κωδωνοκρουσίες, οι ψαλμωδίες των καλλιφώνων ιεροψαλτών με τους κατανυκτικούς ύμνους της Ιεράς Ακολουθίας της Ευρέσεως της Αγίας Εικόνας υποβάλλουν την ατμόσφαιρα ιερού παραληρήματος.
Έξω από την ανατολική θύρα του Ναού, εκεί στους τάφους των Κτητόρων του Ι. Ιδρύματος τελείται επιμνημόσυνη δέηση «υπέρ αιωνίου μνήμης και αναπαύσεως των ψυχών αυτών» και γίνεται κατάθεση στεφάνου εκ μέρους της Διοικούσης Επιτροπής του Ιδρύματος. Εν συνεχεία μετά την είσοδο στο Ναό και την εναπόθεση της Αγίας Εικόνας στο Ιερό Κουβούκλιο, ο χορός των ψαλτών ψέλνει το «Ευαγγελίζου, γη, χαράν μεγάλην…». Η μεγάλη εορτή κλείνει το βράδυ με τη λαμπαδηφορία των μαθητών όλων των Σχολείων της χώρας.
Στις 25 Μαρτίου διεξάγεται με λαμπρότητα το κύριο πανηγύρι, επειδή η Αγία Εικόνα και ο Ναός είναι αφιερωμένος στο Θ. Ευαγγελισμό της Υπεραγίας Θεοτόκου. Βέβαια, λόγω του χειμώνα, η προσέλευση των ευλαβών προσκυνητών είναι περιορισμένη, αλλά το πανηγύρι αυτό ένεκα και της Εθνικής εορτής, έχει ιδιάζοντα χαρακτήρα.
Η 23η Ιουλίου είναι η επέτειος της εμφανίσεως της Θεομήτορος στη Μοναχή Πελαγία πάνω στην Ι. Μονή Κεχροβουνίου. Η εορτή αυτή καθιερώθηκε με απόφαση του αοιδίμου Γέροντά μου Μητροπολίτου Σύρου, Τήνου, Κυρού Φιλαρέτου κατά το 1951 με σύμφωνη γνώμη της τότε Διοικούσης Επιτροπής. Κατ’ αυτήν την εορτή σχηματίζεται το πρωί στις 7 μεγαλειώδης πομπή και η Αγία Εικόνα μεταφέρεται με μεγάλη λιτανεία στη Μονή Κεχροβουνίου. Η μεταφορά από την αρχή του αμαξιτού δρόμου ως το μοναστήρι γίνεται με αυτοκίνητα.
Εκεί στο Ναό της Αγίας Πελαγίας, τελείται η πανηγυρική Θ. Λειτουργία, μετά το πέρας της οποίας το Ηγουμενοσυμβούλιο φιλοξενεί στο Ηγουμενείο το πλήθος των ευλαβών Προσκυνητών. Τις απογευματινές ώρες τελείται Θ. Παράκληση στον Ι. Ναό και εν συνεχεία η πανηγυρική έξοδος από τον Ιερό Ναό.
Η όλη πομπή, σε σχήμα λιτανείας, επανέρχεται πεζή στο Ναό της Μεγαλόχαρης. Είναι θείο δώρο να συνοδεύει κανείς στην πεζοπορία αυτή, μήκους 9 χιλιομέτρων, την Αγία Εικόνα. Η ατέρμονη σειρά των ευλαβών χριστιανών, που κατανυκτικά ψάλλουν και αναπέμπουν το λιβανωτό της λατρείας τους την ώρα, που ο ήλιος δύει πίσω απ’ το καμπαναριό της Μεγαλόχαρης και χάνεται στο Αιγαίο, είναι τρανή απόδειξη της πίστεως του Ανθρώπου στο Θεό του.
Το Δεκαπενταύγουστο η Τήνος γίνεται το κέντρο συναντήσεως ευλαβών προσκυνητών όχι μόνο από την Ελλάδα, αλλά και από τα πέρατα της Χριστιανικής Οικουμένης. Οι προσκυνητές υπερβαίνουν τις τριάντα χιλιάδες και παρίστανται εκπρόσωποι της Κυβερνήσεως, των Ενόπλων Δυνάμεων της Χώρας μας και αποδίδουν τιμές πολεμικά και αεροπλοϊκά σκάφη. Το πανηγύρι αυτό καθιερώθηκε από το έτος 1837 όταν με Β’ Διάταγμα (1 Δεκεμβρίου 1836), ορίστηκε «οκταήμερος 15-23 Αυγούστου), εμπορική πανήγυρις» για την Τήνο. Έτσι η θρησκευτική εορτή πήρε διαστάσεις, γιατί η θερινή περίοδος διευκόλυνε την κοσμοσυρροή.
Κατ’ αυτή την εορτή, μετά τη λιτάνευση της Αγίας Εικόνας και την ειδική δέηση στην πλατεία της Τήνου «υπέρ των από περάτων της Οικουμένης προσελθόντων ευλαβών προσκυνητών…», ο εκπρόσωπος της Κυβερνήσεως με ατμάκατο μεταφέρεται στον υγρό τάφο του καταδρομικού «ΕΛΛΗ» που άναδρα και ύπουλα τορπιλλίστηκε από τη Φασιστική Ιταλία κατά την ημέρα της εορτής της Μεγαλόχαρης (15 Αυγούστου 1940), και καταθέτει δάφνινο στέφανο.
Η 23 Αυγούστου, απόδοση της εορτής της Κοιμήσεως – κοινώς η εορτή αυτή ονομάζεται «τα Εννηάμερα της Παναγίας» έχει χαρακτήρα ιδιαίτερα συγκινητικό και ψάλλεται ειδική ακολουθία εγκωμίων και άλλων ιερών ύμνων μπροστά στον καταστόλιστο Επιτάφιο της Παναγίας. Η καθιέρωση αυτών έγινε από τον αοίδιμο Μητροπολίτη Σύρου Αθανάσιο, το 1907. Τα εγκώμια αυτά συνέλεξε ο αείμνηστος Ιεροψάλτης του Ιερού Ναού Ευαγγελίστριας και διδάσκαλός μου στην εκκλησιαστική ευταξία και τελετουργική τυπική τάξη Στυλιανός Κελαδίτης, εκτυπώθηκαν δε σε ιδιαίτερο φυλλάδιο από τον αείμνηστο ευλαβή προσκυνητή και δωρητή του Ι. Ναού Γεώργιο Αγγελόπουλο. Κατόπιν με προσωπική μου επιμέλεια έγινε σύνθεση από τον Οσιολ. Μοναχό Γεράσιμο Μικραγιαννανίτη, υμνογράφο της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, Επιταφίου Ύμνου, ο οποίος ψάλλεται με πολλή συγκίνηση και ιδιαίτερη κατάνυξη την παραμονή, κατά τον «Μέγαν Εσπερινόν» της Αποδόσεως της εορτής της Κοιμήσεως.
Από το βιβλίο: Ελευθερίου Ν. Κορνάρου, Πρωθιερέως Πανελλ. Ιερού Ναού Ευαγγελιστρίας Τήνου – Η Παναγία της Τήνου.
Εκδοση Δεκάτη τρίτη, επηυξημένη και βελτιωμένη. Τήνος, 2015
Η/Υ επιμέλεια Σοφίας Μερκούρη.
Παράβαλε και:
30 Ιανουαρίου, ανάμνησις της ευρέσεως της Αγίας Εικόνος της Μεγαλόχαρης της Τήνου: Ιστορικό (μέρος Α), Ακολουθία.
Η ακολουθία της ευρέσεως υπό Γερασίμου Μον. Μικραγιαννανίτου.
Ιστορικό της ευρέσεως της Αγίας Εικόνος της Μεγαλόχαρης της Τήνου, Μέρος Β. – Πρωτ. Ελευθερίου Ν. Κορνάρου.
