Το νόημα της μετάνοιας – Ιωάννη Καραβιδόπουλου.

Η Γέννηση του Χριστού, αποτελεί την ανατολή του ηλίου της δικαιοσύνης και σημαίνει την απαρχή υπαρξιακού και σωστικού διαλόγου με τον άνθρωπο που θέλει να ξεφύγει από το σκοτάδι του μίσους και της καταστροφής και να αντικρύσει το φως τη θείας αγάπης.
Μετά τη λυτρωτική αυτή ενέργεια του Θεού μέσα στην ιστορία των ανθρώπων προβάλλει ασφαλώς κάποιο χρέος για τον άνθρωπο. Ποιο είναι το χρέος αυτό μας το διακηρύττει ο Χριστός στα πρώτα λόγια που πρόφερε όταν άρχισε το κηρυκτικό και λυτρωτικό έργο του ανάμεσα στους ανθρώπους και που το συνοψίζει ο ευαγγελιστής στην ακόλουθη φράση της σχετικής Ευαγγελικής περικοπής: «Μετανοείτε· ήγγικε γαρ η βασιλεία των ουρανών». Αυτά είναι τα πρώτα λόγια του Ιησού, κι είναι φυσικό ο κάθε δάσκαλος που αρχίζει το έργο του να το αρχίζει με κάποια σπουδαία διακήρυξη. Για τον δάσκαλο της δικής μας πίστεως τα λόγια αυτά συνοψίζουν και συμπυκνώνουν όλη τη διδασκαλία του, στην οποία τονίζεται η μετάνοια σαν άμεση επιτακτική ενέργεια του ανθρώπου.
Τι είναι όμως η μετάνοια έτσι όπως τη διακηρύττει ο Ιησούς; Είναι απλώς η αλλαγή σκέψεων ή η αλλαγή τρόπου ζωής; Είναι ο αυτοέλεγχος και η αυτοκριτική, όπως την σύστησαν πολλοί αρχαίοι φιλόσοφοι; Η μετάνοια για τον Ιησού είναι πολύ περισσότερα από όλα αυτά. Ο φόβος του θανάτου δημιούργησε μέσα στον άνθρωπο την επιθυμία για διασφάλιση του εγώ του, τη δίψα για ζωή και για επιτυχία. Όλα αυτά ευνόησαν τον ανθρωποκεντρισμό του προχριστιανικού κόσμου. Η μετάνοια σημαίνει απάρνηση του εγώ με όλους τους μηχανισμούς που δημιούργησε για να κρατηθεί στη ζωή και να αποφύγε4ι τη σκέψη του θανάτου· σημαίνει επιστροφή στο Θεό. Η αυτοκριτική είναι ένα πρώτο σκαλοπάτι· στόχος τελικός είναι η επιστροφή στο Θεό και στην εναρμόνιση της ζωής μας με το θείο θέλημά Του, έτσι όπως μας αποκαλύφθηκε μέσα στην ιστορία διά του Ιησού Χριστού. Αποτέλεσμα, η αλλαγή του τρόπου ζωής, η αλλαγή πορείας που θα έχει κατεύθυνση και κέντρο όχι το εγώ αλλά το Θεό .
Στο πρώτο κήρυγμα του Ιησού η ανάγκη της μετανοίας προσδιορίζεται και από κάποια άλλη πραγματικότητα: από το γεγονός ότι «ήγγικεν η βασιλεία του Θεού». Οι άνθρωποι προτρέπονται και καλούνται να μετανοήσουν, όχι για να έλθει η βασιλεία του Θεού, αλλά γιατί ήδη ήλθε. Έτσι, η μετάνοια παρουσιάζεται εδώ στα λόγια του Ιησού σαν η απάντηση του ανθρώπου στη λύτρωση που του προσφέρει ο Θεός, σαν η έσχατη δυνατότητα του ανθρώπου, για να αποκτήσει νόημα και να γίνει κτήμα του καθενός αυτό που ο Θεός προσφέρει σε όλους με την προϋπόθεση να το δεχτούν.
Μας μένει όμως ακόμη να προσδιορίσουμε τι είναι η βασιλεία του Θεού, για την οποία ομιλεί όχι μόνο στο πρώτο κήρυγμά του αλλά σ’ ολόκληρη τη ζωή του Αυτός που ενσαρκώνει και πραγματοποιεί τη βασιλεία. Η βασιλεία του Θεού δεν προσδιορίζεται χρονικά ή τοπικά· είναι μια νέα δυνατότητα για τον άνθρωπο, ένας νέος τρόπος ζωής, ζωής που κυριαρχείται όχι από το μίσος αλλ’ από την αγάπη, όχι από την υπερτροφική επικρότηση του εγώ αλλ’ από τη νέκρωσή του, όχι από τον φόβο του θανάτου αλλ’ από την ελπίδα της Αναστάσεως.
Τη βασιλεία αυτή τη γεύεται ο άνθρωπος, όταν μετανοιωμένος για το νοσηρό εγωκεντρισμό του αφήσει τον εαυτό του να νιώσει τη χάρη του Θεού μέσα στα μυστήρια της Εκκλησίας, επαναλαμβάνοντας πάντοτε το αίτημα της Κυριακής προσευχής: «Ελθέτω η βασιλεία Σου», καθώς και τα τελευταία λόγια της Αποκαλύψεως: «Έρχου Κύριε Ιησού».

Από το βιβλίο «Οδός Ελπίδας», εκδ. Χριστιανικής Αδελφότητας «Λυδία».

Κατηγορίες: Άρθρα, Κυριακοδρόμιο (προσέγγιση στο Ευαγγέλιο και τον Απόστολο της Κυριακής και των Μεγάλων Εορτών). Προσθήκη στους σελιδοδείκτες.